Microsoft Xbox, de generaal zonder leger

Er is een oorlog aanstaande. Zowel Microsoft als Sony – welke over enkele maanden officieel ten strijde trekken – beginnen hun strijdplan verder uit te stippelen en te finaliseren. Maar deze digitale oorlogsvoering is uniek in zijn soort, gezien wij – de consumerende omstanders – mogen meekijken in de strategieën die jarenlang confidentieel waren. Waarom? Omdat onze loyaliteit richting de een of de ander allesbepalend kan zijn in de beginfase van de strijd.

Het strijdveld- waar al drie keer eerder fel gestreden is door beide partijen – kent geruime tijd stilte, vooral na Microsofts overduidelijke nederlaag met de Xbox One. Terwijl het Amerikaanse concern de wonden likte en PlayStations overwinning moedig erkende, werd er gewerkt aan een plan om de Japanse grootmacht omver te werpen. Met de uitspraak “De Xbox Series X wordt de krachtigste console ooit” schoof Microsoft vroegtijdig diens generaal naar voren en opende daarmee de eerste aanval, maar in de loop der tijd constateerde wij omstanders iets verontrustends: deze generaal lijkt geen leger te hebben, slechts huurlingen.

2001: First strike

Wat dat betreft is Microsoft met zijn Xbox-divisie globaal de zwakkere strijdmacht gebleken, waarbij de Xbox 360 nog de grootste weerstand tegen het machtige PlayStation bood. Uiteraard moeten we in consideratie houden dat Sony een aanzienlijke voorsprong had voordat Microsoft in 2001 diens eerste aanval opende met de (Direct)Xbox, gezien diens directe oppositie – de PlayStation 2 – inmiddels kon profiteren van het succesverhaal genaamd PlayStation, waarvan Sony er al ruim 100 miljoen heeft verkocht.

Op het eigen continent kon de Xbox op genoeg bijval rekenen, maar overzees bleef het succes waar Bill Gates op had gerekend, uit. De console – welke zich vooral wist te onderscheiden door de aanwezigheid van een HDD en een Nvidia chipset – begon pas populariteit te winnen na het succes van Halo: Combat Evolved en een gewaagde prijsdaling, welke voor Microsoft financieel desastreus bleek. Tel daarbij op dat Microsoft miljoenen had uitgegeven aan marketing en de acquisitie van Bungie (voor 30 miljoen dollar) en je kunt niet anders dan concluderen dat Microsofts debuut in de console-oorlog een dure is geweest. Gelukkig liet het de Nintendo GameCube nog achter zich.

2005: The Game-pire strike back

Maar Microsoft revancheerde zich in 2005 met de Xbox 360, welke qua verkoopcijfers de in 2006 verschenen PlayStation 3 nagenoeg heeft genaderd. Niet alleen was men eerder, maar ook goedkoper dan de concurrentie, welke $100 duurder was door de destijds nieuwe technologie genaamd Blu-ray. Ook de online service – Xbox Live – genoot meer populariteit dan PlayStation Plus, waardoor de Xbox 360 ook meer in de smaak viel bij gamers die online actief waren.

Maar Microsoft deed met de 360 wel meer ‘beter’. Men wist eindelijk een controller te ontwikkelen die lekker in de hand lag, een controller die uiteindelijk bijna een benchmark voor toekomstige modellen werd. Daarbij presteerde de Xbox 360 op het grafische vlak ook veel constanter dan de PlayStation 3, welke architectonisch veel lastiger was om voor te programmeren. PlayStation had daarentegen wel een joker: exclusives. PlayStations exclusieve games overstegen veelal de games op de Xbox 360, waarbij PlayStation liet zien dat er veel meer uit de console te persen was dan voorheen getoond door derde partijen. Ironisch genoeg zijn het exclusives die Microsoft parten bleven spelen.

2013: Xbox (N)One available

Met de Xbox One leed Microsoft misschien wel de grootste nederlaag tot nu toe, wat te wijten valt aan een hoop verkeerde keuzes in het begintraject van de console-oorlog. Microsoft maakte de beslissing om de console in etappes te verkopen en sloeg daarbij diverse landen – waaronder Nederland – over. “Localisatie” was de reden volgens Microsoft. Het spraakbesturingssysteem voor de Kinect – welke tijdens launch verplicht aangeschaft moest worden – was nog niet overal klaar voor livegang en dus moesten we een heel jaar wachten of importeren.

Inmiddels veegde Sony de vloer aan met Microsoft. De PlayStation 4 had er in Nederland al een volle ronde op de sintelbaan op zitten terwijl de Xbox One nog de veters aan het strikken was, bij wijze van spreken. Daarnaast smeet Sony met de een na de andere exclusive, terwijl Microsoft moest teren op een handvol first-party games, waarvan sommigen ook met gemengde gevoelens werden ontvangen. Pas toen de verplichte Kinect uit het pakket werd gehaald en de prijs begon te zakken, krabbelde de Xbox One verder omhoog, al kon het niet meer opboksen tegen de PlayStation 4 die wereldwijd meer dan twee keer zo veel was verkocht. De grootste troef van Microsoft werd pas laat gevonden, namelijk Xbox Game Pass.

Nieuwe ronde, verminderde kansen

Maar nu – anno 2020 – moet het roer om voor Xbox. Na twee overduidelijke nederlagen en een krappe remise mikt Microsoft op de winst, al lijkt men vlak voor de start wederom klappen te moeten incasseren, en dat terwijl het er geruime tijd alle schijn van had dat het wel eens kon gaan zegevieren. Microsofts pre-game strategie was agressief en recht door zee. Het beloofde ons de allerbeste ervaring in console gaming ooit en sanctioneerde geen compromissen. Het leek daarnaast ook nog eens te profiteren van PlayStations oorverdovende stilte.

Microsoft had plots ‘the upper hand’. De ‘high ground’. Een positie waar het in de strijd met Sony nooit echt heeft gestaan. Als een trotse, ietswat arrogante generaal nam het plaats op het strijdveld waar in november de oorlog zal losbarsten. Maar weer trapt deze generaal in een oude valkuil. Het heeft geen leger om mee te strijden. De strijdkrachten die het had (lees first-party system sellers), hebben inmiddels verstek moeten laten gaan en Microsoft moet Sony bevechten met huurlingen, waarvan er ook nog eens een hoop een neutraal zijn. Sony heeft in daarentegen in al diens stilte wel strijdkrachten uit eigen huis weten op te trommelen, waardoor Microsoft wederom een aderlijke bloeding oploopt nog voordat de daadwerkelijke oorlog begint.

Begrijp me niet verkeerd, ik gun Microsoft een eerlijke strijd. Ik ben geen Sony fanboy, noch een Microsoft fanboy. Beide consoles zullen uiteindelijk bij mij in huis verschijnen. Maar wanneer ik eerlijk moet zijn, geef ik Sony op voorhand al mijn stem. Als ik eind dit jaar één console moet kiezen, wordt het waarschijnlijk toch de PlayStation 5. Tenminste, dat is het plan, tenzij Microsoft nog ergens een verborgen leger in diens barakken klaar heeft staan om ingezet te worden.

Toch betwijfel ik dat, afgaande op het verleden. Nogmaals, qua prestaties zullen beiden elkaar niet ontlopen en je zult op beide consoles 80 tot 90 procent van de games met plezier kunnen spelen, maar het valt wederom niet te ontkennen dat het petulante en ietwat arrogante Microsoft een zware dobber gaat krijgen aan het ingetogen Sony.