Logitech G13 Advanced Gameboard

Met veel plezier en succes gebruiken enkele crewleden al tijden de Belkin Nostromo N52TE gameboard. Logitech bracht onlangs de G13 Advanced Gameboard uit, die ons dan ook direct nieuwsgierig wist te maken. In deze review lees je wat we er uiteindelijk van vonden.

Gameboards

Gameboards zijn een nichemarkt. Veel gamers zien het nu van een toetsenbordvervanger niet, omdat het toetsenbord toch blijft staan voor taken naast het gamen en het aantal toetsen op een gameboard vrijwel nooit voldoende is om het toetsenbord voor het gamen, laat staan het in-game chatten, van het bureau te gooien.

Dat deze nichemarkt toch levensvatbaar is, bewijst Belkin die met de Nostromo N52TE alweer een derde gameboard intoduceerde. Daarnaast hebben onder andere Zboard met de Fang en Saitek met de Pro Gamer Command Unit al geruime tijd vergelijkbare producten. Logitech, zo’n beetje de grootste fabrikant van invoerapparatuur, bleef hierbij achter, totdat zij onlangs de G13 Advanced Gameboard uitbracht.

Indrukken

Nog in de verpakking weet de G13 een duidelijke eerste indruk te maken. Dit ding is GROOT. Terwijl de N52 van Belkin vrijwel onder mijn hand verdwijnt, laat de G13 mijn hand er juist klein uitzien. Je zult in ieder geval een relatieve grote vrije plek links van je toetsenbord moeten vinden om dit beestje kwijt te kunnen.

Tweede indruk: zwaar. De buitenkant van het apparaat is van stevig, maar qua uiterlijk niet zwaar ogend plastic gemaakt en toch weegt de G13 meer dan een halve kilo. Eenmaal omgedraaid is ook snel te zien hoe dit zit: hier is een flink metalen gewicht aangebracht. De G13 ligt hiermee zo stabiel als een stoeptegel op het bureau en verschuift geen millimeter, hoe intens je speelsessie ook is.

Derde indruk: ERG comfortabel. De indeling van het grote toetsenblok komt voor het belangrijkste deel overeen met een normaal toetsenbord. De WASD-toetsen, erg belangrijk voor First Person-games, zijn uitgehold waardoor je vingers er gelijk inglijden en lekker blijven liggen. Omdat het apparaat zo groot is, kan je hand ook lekker languit liggen. De polssteun is daarbij met een comfortabel aanvoelend rubber bekleed. Het kleine blokje met joystick en toetsen is ook goed bereikbaar. Om het comfort verder te benadrukken: na een speelsessie met de G13 ging ik toch even terug naar de N52. Deze voelde direct krampachtig aan, zoals mijn hand daarop moet liggen; bij de G13 kreeg ik een veel meer ontspannen gevoel.

Functionaliteit

De functionaliteit van de G13 is erg uitgebreid. Er staan op het toetsenblok alleen al 22 programmeerbare toetsen, de zogenaamde G-toetsen, tot je beschikking. Deze worden van achteren belicht, met een zelf in te stellen kleur. Hier is geen pre-set voor: net als andere apparaten van Logitech kun je zelf uit het hele pallet aan kleuren kiezen. Toegegeven, niet alle tinten van alle kleuren worden verschillend weergegeven, maar het maakt wel direct een einde aan de eeuwige vraag of het apparaat de juiste kleur heeft, want je kiest gewoon zelf. Met een toetsje bovenaan het apparaat is de verlichting in en uit te schakelen.

Aan de rechterkant is de G13 voorzien van nog twee toetsen en een joystickje, dat net zoals een aantal gamepad-controllers ingedrukt kan worden en dus ook als extra toets kan functioneren. Nadeel van dit blokje toetsen is dat het niet verplaatst kan worden en de G13 daarmee vooral voor rechtshandigen gemaakt is, ook al is de rest van het apparaat volledig symmetrisch.

Prominent bovenaan het apparaat zit de meest in het oog springende feature van de G13: een LCD-scherm. Eigenaren van een toetsenbord uit de G-serie van Logitech kennen deze al. Op het scherm kan allerlei informatie getoond worden: een klok, systeemprestaties, mediaspelerinfo, RSS-feeds en nog veel meer. Met een aparte SDK kunnen eigen brouwsels gemaakt worden, dus de mogelijkheden zijn eindeloos. Voor een aantal games zijn al plugins gemaakt, waarmee bijvoorbeeld health- en armorstatus getoond kan worden. De G13 ligt echter niet recht voor je zoals bijvoorbeeld het G15-toetsenbord, waardoor je wel opzij moet kijken om de informatie te lezen. Dat is een stuk minder handig.

Software

De G13 wordt geleverd inclusief software om de toetsen te kunnen programmeren. Eenmaal geprogrammeerd is deze software niet meer noodzakelijk, omdat de profielen in het apparaat worden opgeslagen en op een andere computer direct te gebruiken zijn. Voor de aansturing van het LCD-scherm moet je wel altijd software installeren.

De toetsen kunnen in zogenaamde M-states geprogrammeerd worden; dit is vergelijkbaar met de shift-states van gelijke apparaten en zo kun je meerdere acties aan dezelfde toets toekennen. Toets G4 is bijvoorbeeld in M-state 1 gekoppeld aan de ‘W’, in state 2 aan ‘4’ en in state 3 aan F4. Speciale toetsen op de G13 laten je wisselen tussen de states en dus de acties die de knoppen uitvoeren. Voor iedere state kan een aparte verlichting van de toetsen worden ingesteld.

De profiler software, waarmee de toetsen geprogrammeerd kunnen worden, voelt wat spartaans aan. Er is een schematische afbeelding van het apparaat waar labels aan hangen. Door een label aan te klikken kan een enkele toets of een complete macro aan een toets worden toegekend. De mogelijkheden zijn hierbij niet veel groter of kleiner dan bij concurrenten, maar dat is geen minpunt. Tijdens het spelen zijn macro’s ook te programmeren door middel van de ‘macro record-toets’: druk deze toets in, druk een G-toets op de G13, doe wat nodig is op het toetsenbord, druk de recordtoets nogmaals in en de G-toets doet daarna direct wat hem tijdens het programmeren is opgedragen. Dit is de snelprogrammering die ik tevergeefs in concurrerende apparaten zoek en daar ben ik ook erg blij mee. Vreemd genoeg is deze mogelijkheid niet in de profiler software terug te vinden.

Een andere zeer sterke feature van de software is LUA-scripting. LUA is een algemene scripttaal waarmee uitgebreide programma’s geschreven kunnen worden, die allerlei functies kan uitvoeren. Kort gezegd: als een macro tekort schiet, kun je de toevlucht nemen tot LUA en is feitelijk alles mogelijk. Helaas blijkt deze functie in de huidige software niet of niet goed te werken. Wanneer wel, is nog onbekend.

Spelen met de G13

Goed comfort, veel toetsen, on-the-fly macro recording, scripting: de G13 kan haast niet anders dan een superieur apparaat zijn. Was het maar waar…
Nog voordat het apparaat uitwas, had ik eerlijk gezegd al mijn twijfels. De schuldige: het joystickje. Op de N52 zit hier een vierpuntsdruktoets met vier duidelijke richtingen. De joystick op de G13 kan 360 graden bewegen. Ik had hiermee al kennis gemaakt op de Pro Gamer Command Unit van Saitek en heb dat apparaat al na een paar uur aan de kant gezet vanwege de joystick. De stick is momenteel alleen als vierpuntsdruktoets te gebruiken – mogelijkheden om hem als volwaardige joystick te gebruiken zijn min of meer aangekondigd voor nog te verschijnen software-updates – maar mist de harde definiëring van de vier richtingen. Hierdoor overlappen sommige richten elkaar, vooral in het heetst van de strijd. Vooral noord en oost wordt vaak noord-oost, waarbij beide acties geactiveerd worden. Uit gewoonte wil ik dat oost voor springen staat en gebruik ik noord in bijvoorbeeld Counter-Strike om mijn wapen weg te gooien. Een sprong waarbij ik mijn wapen weggooi zit ik niet op te wachten…

Logitech heeft dit overigens schijnbaar ook niet voor ogen, want standaard staan de WASD-toetsen geprogrammeerd op de vier richtingen. Dit lijkt handig, tot je bedenkt dat je dan met je duim beweegt met de joystick zoals op een gamepad en met je vingers op één van de andere toetsen moet springen. Dit voelt heel onnatuurlijk aan. Ook vind ik de joystick niet prettig om mijn duim de hele tijd op te laten rusten: daar is ‘ie gewoon te klein voor. Er is hoop: met LUA-scripting zijn de richtingen waarschijnlijk beter te definiëren, waardoor overlapping tot het verleden behoort. Maar ja, LUA-scripting werkt (nog) niet…

Een ander probleem is het aantal toetsen: dit is tegelijkertijd te groot en te klein. Dat zit zo: op toets G4 (bovenste rij, vierde toets van links) zit de W-toets geprogrammeerd. Dit is ook één van de uitgeholde (WASD-)toetsen. Op het toetsenbord zit links van W nog een Q en een Tab-toets, in totaal 2 toetsen dus. Op de G13 zijn dit er drie. Dit werkt niet echt intuïtief, omdat de Tab helemaal links hoort te zitten voor een geoefende toetsenbordgamer; die toets daar weer naast hoort er gewoon niet te zijn.

Te weinig toetsen heeft het bord als je bijvoorbeeld nummers wilt gebruiken. Om Counter-Strike nog maar eens aan te halen: in het heetst van de strijd kan soms een poll worden gehouden. Even snel op 1, 2 of 3 klikken is dan nodig. Die rij toetsen ‘ontbreekt’ op de G13. Geen probleem, daar zijn de M-states voor, waarmee je de toetsen G1 t/m G3 in state 2 van de toetsen 1 t/m 3 voorziet. Schakelen tussen deze states gaat bijzonder moeizaam: een apart rijtje toetsen is voor ieder van de drie states neergezet. Deze zijn vanaf de G-toetsen erg moeilijk te bereiken, omdat ze lager liggen dan de G-toetsen en je je vinger dus echt van de G-toetsen moet halen om ze aan te klikken, waarbij je die G-toetsen dus moet loslaten. Eenmaal in een andere state kan dan de juiste toets gevonden worden, ingedrukt en dan moet je weer helemaal naar de M-toets om de vorige state weer te laden, zodat je verder kunt spelen. Om één actie uit te voeren moet je hand dus twee keer heen en weer.

Op de N52 gebruik ik voor dezelfde actie een zelf gekozen shift-toets die ik met de duim bedien. Hierbij hoef ik mijn vingers niet te verplaatsen, wat in het heetst van de strijd zo’n groot voordeel is (of beter het moeten verplaatsen van de vingers op de G13 is zo’n groot nadeel), dat ik erg snel afknap op de G13. Het blijkt in de profiler niet mogelijk te zijn om een toets als shift-toets voor een M-state in te stellen, waardoor de wat ongelukkige geplaatste M-toetsen als enige optie overblijven. Er is hoop: met LUA-scripting zou dit wel mogelijk moeten zijn, waardoor één van de duimtoetsen als shift-toets ingesteld kan worden. Maar ja, LUA-scripting werkt (nog) niet…

Conclusie

Logitech heeft met de G13 nu ook een gameboard in het assortiment, dat met z’n LCD-scherm, zelf te selecteren kleuren en macrorecordtoets een hele zware concurrent voor onder andere de N52 van Belkin is. Het comfort is daarbij onovertroffen en de looks zijn ook zeker in orde.

De keuze voor een joystick in plaats van een vierpuntsdruktoets is dan wel een enorme domper en het schakelen tussen M-states te onhandig om het apparaat echt in gebruik te nemen. Scripting in de software zou dit kunnen verhelpen, maar dat werkt dan weer niet. Zodoende heb ik maar een klokje ingesteld op het LCD-scherm en ligt er nu, in ieder geval totdat de software meer mogelijkheden biedt, een erg dure klok naast mijn N52 op het bureau…