A Most Wanted Man is een intelligente spionagethriller, die de onderlinge betrekkingen van verschillende, zogenaamd bevriende, spionagediensten in het post Koude Oorlog, post 9/11 landschap onder de loep neemt. Het is een film waar je je aandacht bij moet houden en waarbij je moet nadenken. Geen explosies. Geen vuurgevechten. Op sommige momenten zou je de film zelfs vrij traag kunnen noemen. Maar toch zou ik er weinig aan veranderen, want regisseur Anton Corbijn heeft de perfecte sfeer weten te scheppen om dit verhaal, naar een boek van John Le Carré, te vertellen.
De film begint met een gedaante die vanuit de rivier een kade beklimt. Dit blijkt Issa Karpov te zijn, een Tsjetsjeense-Russische moslim die met Tsjetsjeense terroristische organisaties in verband wordt gebracht en om nog onbekende redenen naar Hamburg is gevlucht. Al snel zijn verscheidene geheime diensten dan ook erg geïnteresseerd in zijn motieven. Hieronder is een geheime Duitse anti-terreureenheid die geleid wordt door Gunter Bachmann, een vermoeide, kettingrokende alcoholist die tot deze niet benijdenswaardige functie is veroordeelt door niet nader beschreven fouten uit het verleden. Een rol die magistraal wordt vertolkt door Philip Seymour Hoffman. Hij is echter niet de enige die Issa op het spoor is. Ook de Duitse binnenlandse veiligheidsdienst, geleid door Dieter Mohr, zit achter hem aan. Waar Gunter eerst wil observeren en informatie wil verzamelen wil Dieter Issa meteen oppakken om zo een mogelijk gevaar te neutraliseren. En dan is er nog een CIA agente in het spel, Martha Sullivan, gespeeld door Robin Wright. Wat zijn haar orders en hoe zullen deze Gunters plannen beïnvloeden?
Al snel wordt duidelijk dat Issa de zoon is van een ondertussen overleden oorlogscrimineel die in de jaren ’80 naar Duitsland is gevlucht en daar een fortuin, dat in de tientallen miljoenen loopt, heeft witgewassen. Ondertussen heeft hij Annabel Richter, een idealistische advocate gespeeld door Rachel McAdams, leren kennen, die hem wil helpen met zijn verblijfstatus en met het in handen krijgen van de erfenis van zijn vader. Hierbij hebben ze de medewerking nodig van bankier Thomas Brue, gespeeld door Willem Dafoe. En dan is er nog een andere zaak waar Gunter aan werkt, die van Dr. Faisal Abdullah, een op het eerste gezicht gematigde en vrome moslim die fondsen werft voor vele goede doelen, maar die hij niettemin verdenkt van het financieren van terroristische organisaties. De rest van de film zien we hoe Gunter op meesterlijke wijze iedereen in posities probeert te manoeuvreren om zijn doelen te bewerkstelligen.
Zoals algemeen bekend kwam Philip Seymour Hoffman eerder dit jaar door een overdosis om het leven. Deze film bewijst weer dat zijn heengaan een groot gemis zal zijn voor Hollywood. Of deze acteur werkelijk zo goed was of dat de demonen uit zijn privéleven hem hebben geholpen bij het neerzetten van de depressieve, uitgerangeerde slons Gunter durf ik niet te zeggen, maar ik kan me niet voorstellen dat iemand dit karakter beter neer had kunnen zetten. Ook al heeft de hele cast hier goed werk afgeleverd, hij stak toch echt met kop en schouders boven de rest uit. Het zou me dan ook niet verbazen als hij postuum nog een Oscarnominatie voor deze rol, zijn laatste hoofdrol, in de wacht zou slepen.
De cinematografie door Anton Corbijn is uitmuntend. De hele film door zien we vele prachtige plaatjes van Hamburg, maar we hadden natuurlijk ook niet minder verwacht van deze topfotograaf van eigen bodem. In overleg met Hoffman heeft hij ervoor gekozen om de film in het najaar op te nemen in Hamburg en dit komt de grimmige, donkere sfeer van de film alleen maar ten goede. Verwacht ook geen afgeschminkte gezichten zoals in standaard Hollywood films. Het lijkt haast wel alsof hij de nadruk heeft willen leggen op iedere puist en oneffenheid van zijn castleden. Ik denk persoonlijk dat hij hiermee wilde benadrukken dat niemand perfect is, zelfs niet de mooie, idealistische advocate, en dit is positief voor het realisme van de film. Corbijns vorige film, The American, gaf ons ook prachtige plaatjes, maar had verder weinig positieve eigenschappen; vooral het verhaal liet veel te wensen over, aangezien er nauwelijks iets gebeurde. Gelukkig lijkt hij hiervan geleerd te hebben, hoewel er ook in deze film hier en daar misschien wel iets meer spannende momenten hadden mogen zitten.
Verwacht geen explosies en actiescènes à la Jason Bourne of James Bond. Verwacht zelfs geen duidelijk aanwijsbare antagonist, of spelletjes van spionage, contraspionage en dubbelspionnen tussen de nationale spionagediensten van verschillende landen. Hier draait het om het voorkomen van terrorisme en de financiering hiervan en de verschillen in opvatting tussen de verschillende diensten die hiermee belast zijn over hoe dit doel het beste bereikt kan worden. Vroeger was het speelveld overzichtelijk voor de geheime diensten: West tegen Oost, kapitalisten tegen communisten, het vrije westen tegen de dictatoriale Sovjet-Unie. Maar nu is het geen natie of naties die tegenover hen staat, maar een idealisme, met aanhangers uit vele staten. Een haast ongrijpbare vijand, die niettemin niet toegestaan kan worden vrij spel te hebben. Dat is naar mijn mening de boodschap die deze film over probeert te brengen.
Als je geen explosies en vuurgevechten nodig hebt om wakker te blijven in een donkere bioscoopzaal en het niet erg vind om een film te zien waarbij je daadwerkelijk moet nadenken, dan kunnen we je deze film van harte aanbevelen. We belonen deze film dan ook met 4 uit 5 sterren.
