Psychonauts had lang, heel lang geleden uit moeten komen, exclusief voor de Xbox. Microsoft zag op het laatste moment af van de deal aan gebrek van vertrouwen in Tim Schafer’s nieuwste hersenspinsel. Majesco zag er wel brood in en begin 2005 kwam het spel uit in de Verenigde Staten. Buitengewoon hoge beoordelingen en buitengewoon lage verkoopcijfers waren het gevolg. Het spel verdiende echter zeker een tweede kans, en dat krijgt het nu ook in de vorm van een release, hier in Europa. Gaat het spel hier wel hoog in de verkoopslijsten staan, of is het echt ingehaald door de tand des tijds?
Zomerkamp
Psychonauts begint op een ‘zomerkamp’ voor kinderen. De ouders sturen hun kroost hierheen in de weet dat ze lekker thuis alleen kunnen zijn en tijd hebben om van alles te doen (preciezer hoef ik hopelijk niet te zijn), terwijl hun kinderen nieuwe vriendjes maken, leuke dingen over de natuur leren en spannende dingen meemaken. Het zomerkamp rond Whispering Rock, waar deze game zich afspeelt, is echter vooral een trainingskamp voor geheim agenten met psychische krachten: Psychonauts.
Kinderen worden niet zomaar toegelaten tot deze trainingscursus, na een selectie blijkt wie er talent heeft om vorken te buigen, kaartjes te raden en dat soort onzin. De hoofdpersoon uit het verhaal, Razputin, kortweg Raz, heeft zich echter niet ingeschreven voor het zomerkamp, terwijl hij wel duidelijk talent heeft om iemand’s gedachten te lezen en dingen te laten vliegen. Voordat hij echter aankomt in Whispering Rock gebeuren er rare dingen in het kamp. Kinderen worden ontvoerd, van hun hersenen beroofd en ik weet niet wat nog meer (nee lieve lezertjes, ze worden niet vermoord/mishandeld/verkracht want deze game is 12+). Wanneer het meisje dat Raz leuk vindt, Lili Zanotto, wordt gekidnapt, besluit hij dat hij in actie moet komen. Hij gaat op onderzoek uit en stuit op een grappige, luchtige maar altijd even spannende verhaallijn met af en toe hilarische dialogen en verrassende plotwendingen.
Arme eekhoorns
Psychonauts is een game waarin je behoorlijk wat vrijheid hebt. Zo kun je in het begin vrij met Raz rondlopen en maar wat aankutten. Maar wat ronddwalen, met andere kinderen praten over de grootste bullshit, oninteressante dingen verzamelen en zelfs eekhoorns roosteren. Jawel, eekhoorns roosteren. Niet dat de arme beestjes gillend en brandend wegrennen en na gigantisch veel leed eindelijk op een verschrikkelijke manier doodgaan, maar het is wel grappig gedaan.
Dit begint echter na een tijdje te vervelen, en dat is het moment waarop je beslist om aan een missie te beginnen. Deze zijn behoorlijk gevarieerd en ook nog eens origineel. Zo moet in je in de meeste levels in de hersens van mensen binnendringen via een Psycho-Portal om ze daar te ontdoen van allerlei hersenspinsels. Angsten, dromen en gedachten moet je zien te overwinnen, en dat is behoorlijk leuk gedaan. Wanneer een meisje bijvoorbeeld als de dood voor spinnen is, zul je vooral tegen spinnen moeten vechten in dat level, dat opgebouwd is als één groot spinnenhol met overal spinnenwebben, dode vliegen en eitjes. Hetzelfde principe wordt natuurlijk ook toegepast bij droomlevels.
Hersenspinsels
Zo is elk level (brein) uniek en naast een andere sfeer bevatten ze elk ook een andere gameplay. De hersenen van mensen zijn allemaal vormgegeven aan de hand van hun personage. Zo kom je bijvoorbeeld in elk level wel de angsten, geheimen, diepste verlangens, dierbare herinneringen en leukste gedachten tegen die je precies vertellen wat voor iemand het is, waar hij of zij van houdt en hoe zijn of haar jeugd was. Niet dat dit altijd even nodig is, maar het biedt je wel de gelegenheid om urenlang rond te dwalen in de wereld van Psychonauts en deze, nadat je de game hebt uitgespeeld, nog vaak te bezoeken. Iedereen heeft namelijk wel een favoriet brein waar je nog wel eens in terug zou willen keren.
Telekinese
De levels bestaan vooral uit platformelementen. Er moet dan ook behoorlijk wat gerend, gesprongen, geslagen en geslingerd worden. Psychonauts is een game van Tim Schafer en zodoende een echte adventure. Daarom zul je ook behoorlijk vaak met mensen moeten praten, dingen moeten verzamelen of af en toe een puzzel moeten oplossen, die erg leuk bedacht zijn en altijd even uitdagend.
Naast de standaard acties die elke loodgieter in een blauwe overall met een dikke snor ook kan maken, heeft Raz daarnaast de beschikking over enkele psychische krachten. In het begin beschik je slechts over een stoot waarmee vijanden achteruit worden geslagen door een onzichtbare kracht, gaandeweg verdien je steeds meer nieuwe krachten. Onder andere telekinese, onzichtbaarheid en levitatie komen in Raz’ arsenaal aan hocuspocus.
Sfeer en stijl
De wereld van Psychonauts en alles daaromheen is echt prachtig vormgegeven. Er is gekozen voor een prachtig kleurenpalet dat in elk level weer anders is, waardoor de game heel veel verschillende sferen krijgt. De algemene indruk die de game uitstraalt is bizar, humor, bizarre humor en humoreuze bizarriteit (kan dat?). Die humor komt naast de stijl van de game ook terug in de vele dialogen en kleine details die in de game zitten. De gesprekken die de personages met jou, maar ook met elkaar voeren zijn meestal erg grappig en verrassend goed uitgewerkt. De voice acting is precies goed en de woordkeuze uitmuntend zodat elke dialoog een luchtige lading meekrijgt.
Daarnaast verwijzen allerlei kleine dingen in de game naar eerdere games van Tim Schafer, zoals natuurlijk Secret of Monkey Island, maar ook Grim Fandango en Day of the Tentacle.
De stijl van het spel is te vergelijken met veel animatiefilms van bijvoorbeeld Pixar (Finding Nemo, The Incredibles), terwijl de ontwerpen van de personages en de objecten meer in de geest zijn van Tim Burton (The Nightmare Before Christmas). Elk level is echter uniek en verrassend goed uitgewerkt. Omdat de game al een hele tijd in ontwikkeling is, zijn sommige graphics een beetje verouderd. Er is hier en daar een grove kartel, een lelijke texture of een eentonig object te vinden, maar de sfeer die deze graphics uitademen maken alles méér dan goed.
Een klein minpuntje is de cameravoering. Hoewel je deze zelf kan besturen is hij soms wat lastig. Hij zweeft niet lekker achter je aan en hierdoor mis je af en toe wel eens een platform.
Conclusie
Psychonauts is een adventure van formaat. De game is buitengewoon orgineel, kent waanzinnig leuke levels en is ook prachtig vormgegeven. Je bent dik vijftien uur bezig om de game de eerste keer uit te spelen, maar ook daarna blijf je er nog terugkeren omdat alle hersenen gewoon een stukje kunst op zich zijn. Dit is een aanrader voor iedereen die wel van een beetje avontuur, humor of leuk vermaak houdt.
