Review: Crash Bandicoot 4: It’s About Time

22 jaar, op een paar weken na. Het is meer dan twee decennia geleden dat Crash Bandicoot – voor velen de officieuze mascotte van PlayStation – zijn laatste game kreeg waar een volgnummer aan werd geplakt. Ik voel me gewoon oud wanneer ik ga terugrekenen naar de tijd dat ik Crash Bandicoot 3: Warped nog in mijn OG PlayStation frommelde. Het mocht dus wel eens tijd worden dat iemand dat vreselijk irritante buideldier van kersverse uitdagingen ging voorzien.

Die iemand is er intussen, in de vorm van ontwikkelaar Toys For Bob. Je weet wel, de studio die ook Spyro naar de 21e eeuw trok. Samen met Beenox heeft de Amerikaanse ontwikkelaar middels Crash Bandicoot 4: It’s About Time een fonkelnieuwe iteratie naar de huidige generatie consoles gebracht welke lekker hip en modern is, maar ook trouw blijft aan de beruchte formule. En mensen, ik heb slecht nieuws voor sommigen, al zul je er even de tijd voor moeten nemen om te achterhalen of jij één van die personen bent.

’Tijd’ om iets op te biechten

Nu moet me wel iets van het hart… ik HAAT Crash Bandicoot. Ik haat hem met elke vezel in mijn lijf. Die stomme grijns op z’n smoel, dat achterlijke gedrag van ‘m… ik kan hem niet uitstaan. Als tijdreizen mogelijk zou zijn, zou ik terug zappen naar 1996 en enkele mensen in Santa Monica overreden om nooit – maar dan ook NOOIT – aan een game genaamd Crash Bandicoot te beginnen. Als daarbij geweld gebruikt moet worden, het zei zo, maar deze franchise moet en zal in de kiem gesmoord worden.

Waarom? Omdat Crash Bandicoot een grandioos slechte invloed op me heeft. Hij is als die vriend waarvoor iedereen je waarschuwt. Sure, het ziet er allemaal lief en onschuldig uit, maar wanneer je eenmaal met hem in contact komt, haalt hij de tiran in je naar boven. Het ergste van alles is dat je er niet meer mee kunt stoppen. Crash Bandicoot is als kryptonite. Crash Bandicoot 4: It’s About Time is op geen enkel vlak anders daarin. Ondanks het feit dat ik er talloze grijze haren, kale plekken, hoge bloeddruk en een schorre stem aan heb overgehouden, is mijn tijd in Crash Bandicoot 4: It’s About Time majestueus geweest.

Nog steeds ruimte voor een tijdloos concept

Crash Bandicoot 4: It’s About Time is namelijk een Crash Bandicoot pur sang en ondanks dat het niet door diens bedenkers Naughty Dog is ontwikkeld, mag het zich meer dan waardige opvolger in de reeks noemen. Ik heb het al vaker genoemd in recentere reviews, maar een balans vinden tussen vernieuwen en een formule herkenbaar houden is lastiger dan het klinkt. Toys For Bob is daar met Crash Bandicoot 4: It’s About Time glansrijk in geslaagd. Het is glashelder dat men de tijd heeft genomen om er zeker van te zijn dat de game als vanouds aanvoelt en speelt, zonder dat de game achterhaald is geworden.

Het concept is nog steeds hetzelfde. Crash en Coco hebben het als vanouds aan de stok met Dr. Neo Cortex, welke samenspant met Nefarious Tropy om na drie gefaalde pogingen toch echt eens korte metten te maken met het buideldier-duo. Volgens N. Tropy heeft men de beste kans van slagen door scheuren in de ruimtetijd – waarvan Uka-Uka er een heeft gecreëerd om uit de bak te ontsnappen – te gebruiken, om zo door het multiversum te reizen en elke dimensie naar hun hand te zetten. De enigen die daar een stokje voor kunnen steken, zijn Crash en Coco, die met behulp van vier Quantum Masks deze scheuren moeten dichten. Tenminste, dat zegt Aku-Aku dan.

Laat je wederom kisten

Om bij deze vier Quantum Masks te komen moet je uiteraard – je voelt deze al op je sloffen aankomen – een hoop kistjes slopen, Wumpa Fruit verorberen en gems scoren, en dan het liefste zo vlekkeloos mogelijk. Elk level – welke er overigens stuk voor stuk fingerlicking good uitzien – zit er tjokvol mee. Het vervelende is natuurlijk dat ‘kratjes slopen en collectibles verzamelen’ in Crash Bandicoot nooit zo eenvoudig is als het klinkt. Sterker nog, Naughty Dog is niet de enige gebleken met een absurd hoog aantal masochisten in het ontwikkelteam. Ook Toys For Bob weet hoe het je tot het uiterste kan drijven, tot het punt dat je bijna krankzinnig dreigt te worden.

Want ja, het is allemaal leuk hoor… een beetje rondrennen en kistjes naar de klote werken, maar het merendeel van de levels is er letterlijk op gebouwd om je mentaal aan de grond te krijgen. Met arglistig verstopte item heb ik nog niet zo’n moeite, maar de manier waarop men van je verlangt dat je bij schijnbaar onmogelijk te bereiken kistjes komt – zonder daarbij te pletter te storten of jezelf op te blazen – is echt te bespottelijk voor woorden. En tóch blijf je het proberen, allemaal voor die perfecte score. Het is om uitzinnig van te worden. Aaaargh… WAAROM?!!!

Perfectionisme gaat met de tijd mee

Ja, waarom eigenlijk? Nou… omdat het ontiegelijk leuk is, hoe raar dat ook klinkt. Een gamer zoekt soms een uitdaging die hem of haar tot het uiterste drijft, en de gehele Crash Bandicoot-serie is daar het klinkende bewijs van. Het succes van de N. Sane Trilogy toont maar al te goed aan dat men nog lang niet klaar is met dat koddige buideldier. En om heel eerlijk te zijn, de N. Sane Trilogy was een prachtige throwback naar de tijd van weleer, maar Crash Bandicoot 4: It’s About Time gooit er qua fun (en frustratie) een hele dikke schep bovenop.

Neem bijvoorbeeld de vaardigheden die de Quantum Masks introduceren. Lani-Loli, die objecten uit andere dimensies kan laten verschijnen, met de bijwerking dat andere objecten juist verdwijnen. Of Akano, die Crash kan laten transformeren in een zeer lastig te besturen, maar zwaar destructieve orkaan van donkere materie. Kupuna-Wa laat je de tijd voor heel even stilzetten en Ika-Ika laat je door middel van zwaartekrachtmanipulatie het plafond bewandelen.

Het zijn geen van allen verschrikkelijk originele gameplay-elementen, maar in Crash Bandicoot 4: It’s About Time verzorgen ze een nieuwe ‘dimensie’ en extra uitdaging in een game die toch al retemoeilijk is. Perfecte timing was zonder deze toevoegingen al een hele klus om te klaren, maar de Quantum Masks schroeven met liefde en plezier de moeilijkheidsgraad een tandje op, waardoor je overblijft met nog minder marge qua tolerantie.

Soms iets te weinig ruimte voor fouten

Sterker nog, het lijkt er met vlagen op dat Crash Bandicoot 4: It’s About Time gewoon wil dat je faalt. Het kan aan mij liggen, maar sommige levels zijn zodanig opgezet dat alles tegen je werkt, zelfs wanneer je er zeker van bent dat je had moeten slagen. Keihard van een randje afdonderen waar je toch echt nét wel met beide voeten op terecht was gekomen, iets te fanatieke Nitro-kistjes die al lijken te ontploffen wanneer je er ook maar naar durft te zuchten en time-trials die je geen milliseconde spelingsruimte geven, het komt allemaal vaker voor dan je misschien zou willen.

Het is superlief dat Toys For Bob nu een gele outline om de slagschaduw van Crash heeft geplaatst om deze beter zichtbaar te krijgen op de ondergrond, maar ook dit voelt soms als een lek reddingsvest. Het helpt iets, maar je bent nog steeds royaal de sjaak in veel gevallen. Wat dat betreft voelen sommige levels gewoon rigged as f#ck, wat mij er soms van weerhield om voor de perfecte score te gaan. Dan maar geen extra skin.

Want uiteindelijk is het datgene wat de speler moet overreden om naar perfectie te streven: skins. Voor zowel Crash als Coco vallen tientallen skins te verdienen door levels vlekkeloos te doorlopen, oftewel alle kistjes, alle wumpa fruits en verborgen gems scoren, waarbij je maximaal drie keer de pijp uit mag gaan. Het is mooi om te zien dat deze skins overal in worden geïmplementeerd – zoals in cutscenes en de world map – maar voor mij ging het soms allemaal een stapje te ver voor iets simpels als een skin. Nu ben ik van origine ook geen completionist, dat moet ik dan wel weer bekennen.

Een potentiële tijdverslinder

Mocht jij dat wel zijn, dan loop je wel het risico dat Crash Bandicoot 4: It’s About Time heel, heel veel van je tijd gaat vreten. Niet alleen omdat het verzamelen van alles never nooit in een run gaat lukken en je dat met zowel Crash als Coco kunt doen, maar ook omdat Toys For Bob een berg extra bezigheden in Crash Bandicoot 4: It’s About Time heeft gefrommeld. Dingen als videobanden verzamelen die je toegang geven tot flashback-levels, welke zich allemaal afspelen voor de originele game en zo dus wat extra achtergrondkennis en extra uitdaging verschaffen.

Maar ook alternatieve verhaallijnen van Tawna, alsook de beruchte antagonisten Dingodile en Neo Cortex, zorgen voor een prettige afwisseling in de gameplay, al zorgt vooral het controleschema van de laatstgenoemde voor een hoop gewenning gezien die bijzonder hard afwijkt van de rest. Wie het allemaal nog spannender wil maken, kan de hele zooi ook nog eens in N. Verted modus spelen. Naast het gegeven dat elk level in spiegelbeeld speelt, zijn Wumpa Fruit vervangen voor Bumpa Berries en wordt alles in een afwijkende stijl – zoals cell-shaded, neon-negatief en blanco canvas welke je zelf inkleurt – op je scherm weergegeven. Hidden Gems hebben ook weer een andere locatie gekregen, dus daar kun je ook weer eindeloos naar zoeken. #aintnobodygottimeforthat

Conclusie

Mijn god, wat haat ik Crash Bandicoot 4: It’s About Time, maar wat houd ik er tegelijkertijd ook zielsveel van. Alles waar ik me 22 jaar geleden in Crash Bandicoot 3: Warped en ver daarvoor aan ergerde, keert met Crash Bandicoot 4: It’s About Time gewoon weer terug. Toch is het niet zo dat de tijd heeft stilgestaan, want Toys For Bob heeft er wel een hedendaags spektakel van gemaakt waar je je vingers bij wilt aflikken. Frustratie was nog nooit zo oogverblindend en in zulke getale aanwezig, maar door de hedendaagse visie van Toys For Bob en de gameplay-elementen die men aan de bekende formule heeft toegevoegd, kan ik Crash Bandicoot 4: It’s About Time wederom niet wegleggen. Mocht je dus net als mij een haat/liefde verhouding hebben met Crash… de thee met valeriaan lijkt iets te werken.