De geschiedenis van de console

Iedereen is inmiddels bekend met de Xbox, Gamecube en de Playstation2. Maar hoe zit het met hun voorgangers? De console-industrie bestaat nu 30 jaar, dus wordt het tijd om de oudjes eens wat aandacht te geven.

De eerste stapjes
In 1972 kwam er het fenomeen ‘console’ op de markt. Waarschijnlijk zal Pong een bekende naam zijn. Het spel was heel simpel van opzet: Door 2 balkjes te verplaatsen moest men een balletje overslaan, net als tennis eigenlijk. Alleen was de bal bijvoorbeeld een blokje. De rekenkracht van de consoles indertijd wordt tegenwoordig ruim overschreden door de gemiddelde rekenmachine. Toch is Pong de grondlegger van de huidige consoles.
De maker van Pong, Nolan Bushnell, richtte het bedrijf Atari op. Met slechts 250 Dollar had hij zijn eerste spel gemaakt.
Helaas ging het in de jaren tachtig een stuk minder met Atari. Door zich op homecomputers te richtten ging het snel de verkeerde kant op met Atari. Het merk is lang van de markt geweest, maar komt nu weer terug met een paar toptitels als ‘Stuntman’ en ‘TD Overdrive’.

Sega heeft ook zijn eigen succesverhaal met een triest einde. De Sega Megadrive was een enorme verkoophit. Na dit succes bracht Sega een hoop technisch vernuft op de markt. Helaas was deze markt nog niet rijp voor een Sega televisiekanaal om demo’s te downloaden. Ook een online speelmogelijkheid werd geïntroduceerd, maar ook deze sloeg niet aan. Door deze extra’s ging het bedrijf bijna failliet.

Imago
Hoe een console wordt gepresenteerd aan het publiek is heel belangrijk. In de loop der tijden is het duidelijk gebleken dat imago een grote rol speelt. Sega speelde met de Megadrive handig in op het ietwat brave imago van de Nintendo 8-bit (NES). Met ‘Mortal Combat’ kregen zij het ‘coole’ imago, omdat in Sega’s versie veel bloed en losse lichaamsdelen te zien waren.
Playstation is een groot voorbeeld van imago. De commercials zijn altijd vrij volwassen geweest. Een geheimzinnig apparaat waar eigenlijk alleen je grote broer speelt, zo leek het. Het gevoel van een ‘community’ werd opgeroepen door Sony en dat is heel goed gelukt. Playstationbezitters hadden vooral aan het begin een grote samenhang. Deze tactiek is natuurlijk handig overgenomen door de rest van de bedrijven. Niet voor niets ziet men een grote strijd tussen Xbox-, Gamecube- en Playstationeigenaars. Iedereen schreeuwt het hardst dat zijn/haar console het beste is. In feite zijn alle consoles erg goed, maar dan op verschillende niveau’s.

Timing heeft ook een grote invloed. De Dreamcast kwam in Amerika op het goede moment uit. De eerste 1 miljoen consoles werden maar liefst zes weken voor de gezette datum verkocht. In Europa is het trieste verhaal van de Dreamcast bekend. Het apparaat werd maar mondjesmaat verkocht. De Playstation2 was erg dichtbij, Gamecube (toen nog bekend als Dolphin) en een console van Microsoft (nu Xbox) stonden ook in de wachtrij. Het leek erop dat alle drie de consoles in 2000 zouden uitkomen, iets dat uiteindelijk alleen voor de Playstation2 opging. De prachtige releasedatum van 9/9/1999 van de Dreamcast was verreweg te laat. Dit kostte het bedrijf de kop. Sega stopte met het produceren van consoles en richt zich voortaan op arcade en software. Dit is uiteindelijk een goede stap geweest van het bedrijf: het gaat op het moment erg goed met Sega.

big N
Nintendo lijkt het altijd te moeten doen met een minder marktaandeel, maar in de praktijk valt dit reuze mee. Nintendo heeft vooral het voordeel een stabiele markt te hebben. Merken komen en gaan, maar Nintendo is sinds 1980 op de markt. Het is een van de rijkste bedrijven op aarde en dat is niet voor niets. Door vast te houden aan hun ‘fun-imago’ weten ze altijd te overleven. De liefhebbers weten wat ze krijgen en Nintendo zal hun zorgvuldig opgebouwde imago dan ook niet snel proberen te veranderen.

Zo zie je maar: niets is zeker in deze markt. Gigabedrijven als Sega en Atari gaan bijna onderuit, terwijl een probeerseltje van Sony de ruime meerderheid van de consolemarkt overneemt. Nu zijn we inmiddels aanbeland bij een nieuwe generatie consoles. De Playstation2 heeft op dit moment een voorsprong, doordat het apparaat al langer te koop is. Weet Xbox zich te vestigen in het woelige console segment? Is Nintendo met de aankomende release een goede concurrent? We zullen het allemaal zien in de toekomst.
In 30 jaar zijn we na ‘Pong’ toch een heel end gekomen met titels als Metal Gear Solid 2 en Halo. Wat staat ons nog te wachten?

De consoles op jaar van uitgave:

1972
Pong (in arcadekast)
Magnavox Odyssey

1974
Atari Home Pong
Pong Imitatie

1977
Atari 2600

1978
Philips G7000 (ook bekend als Magnavox Odyssey 2)

1979
Intellivision
Atari 800 Computer

1980
Nintendo Game&Watch

1982
Vectrex
Emerson Arcadia
Atari 5200
Colecovision

1983
Commodore 64

1984
Micro Soft eXtended

1985
Nintendo Entertainment System (NES)

1986
Atari 7800

1989
Nintendo Gameboy
Atari Lynx
Sega Megadrive
NEC Turbo Grafx

1990
Supervision
Sega Game Gear
SNK Neo Geo

1991
CD-i
Super Nintendo Entertainment System (SNES)

1993
3DO
Sega CD
Atari Jaguar

1994
Sega 32x

1995
Sega Saturn
Sony Playstation (PSX)

1996
Nintendo 64

1998
Nintendo Gameboy Color

1999
Nintendo 64 Dynamic Drive (uitbreiding N64)
Sega Dreamcast
SNK NeoGeo Pocket Color

2000
Sony PSone
Sony Playstation2

2001
Nintendo Gameboy Advance

2002
Microsoft Xbox
Nintendo Gamecube

Nog een paar leuke weetjes:

– Piraterij is absoluut niet nieuw, in 1977 was er al een ‘Copy Card’ verkrijgbaar om Atari-spellen te kopieëren.
– Voor de Atari 2600 was er een Mindlink Controller te koop, een apparaat waarmee bewegingen met het hoofd werden omgezet in bewegingen op het scherm.
– In een nieuwe titel van Atari, ‘TD Overdrive’, is in het laadscherm ‘Pong’ te spelen.
– Sony bracht de Playstation eerst alleen uit om een graantje mee te pikken van de consolemarkt in de periode tussen de SNES en de Nintendo 64. Door het enorme succes van de console ging Sony al snel meer investeren in het apparaat.
– De eerste CD stamt uit 1969 (!) en is de creatie van Klaas Compaan (destijds natuurkundige in dienst bij Philips.) De CD werd uiteindelijk in samenwerking met Sony in 1980 aan het publiek geïntroduceerd. CD-ROM en CD-i zijn ontwikkelingen die daaruit volgden.