Deus Ex

Vraagje: het komt van Ion Storm, het begint met een ‘D’ en het is een goed spel. Strikvraag? Nee hoor; Deus Ex is wel een goed spel, in tegenstelling tot de dramatisch slechte voorganger Daikatana. Sterker nog: Deus Ex is naar mijn mening één van de beste spellen op het moment!

RPG en 3D
Het is niet helemaal duidelijk wat Deus Ex eigenlijk voor een spel is en dat heeft vooral te maken met het RPG-element wat erin zit. Jazeker, zo’n ren maar waar je heen wilt spel waarbij je met de juiste mensen moet praten en je door middel van het vinden van de juiste personen en het uitvoeren van opdrachten voor die personen dichter bij het einddoel komt en ook nog eens punten krijgt voor de voortgang. Die punten kun je weer over je vaardigheden verdelen en zo wordt je dus beter in bepaalde dingen en zul je andere vaardigheden niet of nauwelijks kunnen uitvoeren. In Deus Ex kun je door middel van ‘skill points’ je eigen persoon vormgeven. Zo kun je een superhacker of iemand die goed met bepaalde wapens om kan gaan creëren. Verder kun je nog zwemmen, genezen, andere wapens beter hanteren en meer van dat soort dingen. Een hoger ‘skill level’, waarvoor je dus zuurverdiende punten moet inleveren, laat je natuurlijk beter presteren in die vaardigheid. Verder ben je één van ’s werelds eerste onopvallende bionische mensen en dat komt dan weer tot uitting in de ‘augmentations’. Een augmentation krijg je door bepaalde containertjes te vinden die ‘nano ROMs’ bevatten. Deze ROMs geven je een extra vaardigheid, zoals een zaklamp in je ogen. Je zult echter moeten kiezen zodra je zo’n container op je lichaam wilt inzetten: elke container bevat minstens twee opties en zo zul je moeten kiezen tussen bijvoorbeeld sterkere armen en beter slaan of tussen hoger springen en stiller lopen. Deze augmentations kunnen met bepaalde andere containerinhoud weer verbeterd worden, waardoor ze nog beter werken. Ook zul je keuzes moeten maken over wat je met je meedraagt, want je kunt maar een beperkt aantal spullen meenemen. Het spel is echter niet zoals in de meeste RPG’s in een isometrische wereld opgebouwd, dus je kijkt niet schuin van boven op 2D of 3D gerenderde figuren, zoals in Baldur’s Gate. Deus Ex is met de (verbeterde) Unreal engine gemaakt en je zult vanuit eerste persoon interactie met de wereld ondergaan.

Nog een keer!
Wat Deus Ex nou zo goed maakt is dus dat je je eigen persoon kunt creëeren en daarmee zelf bepaalt hoe je het spel speelt. Je kunt gewoon veel bepantersing gaan zoeken en veel wapens dragen en op die manier een volledige 3D shooter nadoen. Of je gaat op de heimelijke toer met stille benen en stille wapens zoals een Thief (binnenkort ook van Ion Storm!) of je hackt alle systemen en je laat beveiligingssystemen het werk voor je doen. Gelukkig ben je nooit helemaal op je eigen vaardigheden aangewezen: je begint het spel met alle vaardigheden op het laagste niveau, maar in ieder geval wel aanwezig. Een super actiefreak kan dus ook wel een computersysteem hacken, het duurt echter wat langer en je kunt niet alles zoals een vergevorderde hacker. En dan heb je ook nog eens verschillende wegen die naar Rome leiden. Als voorbeeld zal ik iets noemen wat mij zelf overkwam. Ik kwam in een gebied dat ofgesloten was met een laserhek. Vijandelijke eenheden konden er eenvoudig door, maar zodra ik er doorheen ging, gingen er explosieven af en dan was ik zelf mooi dood. Ik had op afstand op die explosieven kunnen schieten, zodat ze zouden exploderen en dan was ikzelf nog mooi in leven. Enkele gegijzelden die achter die explosieven bleken te staan werden daarmee opgeblazen en aangezien dat soort acties ook het spel leiden en ik niet van het doden van onschuldigen houdt, laadde ik het spel voor de catastrofale beslissing en begon opnieuw te denken. Wat ik had kunnen doen, was een ander missiedoel volbrengen en daarvoor EMP (electromagnetische puls, maakt electronische systemen onbruikbaar) granaten krijgen. Met deze granaten kon ik het hek tijdelijk buiten werking stellen en zo naar binnen marcheren. Ik had ook door de ventilatieschachten achter het hek kunnen komen, maar wat ik uiteindelijk deed, was goed opletten en zien dat een lijk van een door mij gedode vijand nog steeds door het hek mocht (zonder boem…) en daarbij ook de laserstraal waar hij voor lag blokkeerde. Met enkele andere lijken kon ik een doorgang maken en zo toch binnenkomen. Briljant! Je zit dus eigenlijk nooit vast op een missie, omdat je toch op de één of andere manier, die je net wél ziet, rond een obstakel kunt komen. En dan heb je ook nog extra ruimtes die je niet hoeft te bezoeken om het spel uit te spelen, maar die je wel extra skill points geven en je extra voorwerpen bieden. Dus: onderzoek alles!

X-files
Fans van bovengenoemde serie kunnen hun hart ophalen aan Deus Ex: het stikt er van de doofpotten en samenzweringen. De wereld waarin het spel zich afspeelt is onze wereld, maar dan net enkele decenia in de toekomst. In deze wereld heerst er een ziekte genaamd de ‘gray death’, een soort pest. Met de juiste stoffen kun je je tijdelijk immuun maken tegen deze dodelijke ziekte. Jijzelf, JC Denton, bent lid van UNATCO, United Nations Anti-Terrorist COalition. Een door de VN gesteunde anti-terroristenbeweging dus. Als je voor het eerst wordt ingezet, blijkt dat een terroristenorganisatie, genaamde de NSF, het eiland waarop het hoofdgebouw van de UNATCO staat heeft overmeesterd. Ze hebben daarbij Ambrosia buitgemaakt en dat is dus de stof waardoor je tijdelijk immuun wordt voor de grey death. Deze ‘terroristen’ willen deze stof weer gewoon ‘aan het volk’ geven. Voor je het weet raak je helemaal verwikkeld in deze affaire en moet je de wereld rond om die te redden van…geheimpje. Ik verklap alleen dat het spel meerdere eindes heeft en dat garandeerd in ieder geval een hoge herspeelbaarheid van het spel.

Unreal
Deus Ex is dus rond een verbeterde Unreal engine opgebouwd. Het heeft wel de Unreal Tournament setup en start up, maar helaas niet de daarbij behorende engine. De Unreal engine is namelijk verzot op 3dfx (let op: kleine ‘d’!) glide en daarbij behorende hardware. Direct3D loopt heel wat minder soepel en ik raad vooral bezitters van een grafische kaart met Matrox of nVidia-chipset (grofweg 90% van de potentiële kopers van het spel?) om de nog in beta-toestand verkerende, vernieuwde Direct3D driver te downloaden. Op een niet onaardig systeem (K6-III 450, 128MB, GeForce DDR) loopt het spel in ieder geval heel zwak zodra er grote groepen mensen op het scherm aan het vechten zijn. Grafisch ziet het spel er ook niet je-van-het uit, maar in ieder geval wel bevredigend. Het geluid is qua sound effects wel ruimschoots voldoende en Deus Ex is volgens mij het eerste spel gebouwd op de Unreal engine dat EAX fatsoenlijk ondersteund (zonder vreemde echo’s). De muziek vond ik persoonlijk op sommige momenten ontzettend vervelend, maar dat kan ook wel mijn smaak zijn… Ook wordt er veel over de stemmen in het spel gezegd, die zouden namelijk emotieloos overkomen. Dat is vooral waar bij JC Denton zelf: het lijkt alsof de persoon die het heeft ingesproken totaal geen emoties kent. Jammer, maar je raakt er snel genoeg aan gewend. De AI is in ieder geval van zeer hoge kwaliteit, hoewel ik niet begrijp dat mensen op 10 meter afstand mijn pistoolschoten niet horen en hun makkers dus zomaar laten sterven. Nou ja, maakt het spel iets makkerlijker. Ook is het bijzonder irritant dat je moet uitkijken waar je schiet. Eén schot op een lid van je eigen organisatie en iedereen zal op jou schieten. En omdat de engine dus niet erg snel loopt op mijn systeem, gebeurt dat vaker dan je denkt…
Er kleeft echter een heel belangrijk nadeel aan de Unreal engine: de savegames zijn minstens 10 en vaak al bijna 20 MB groot! En saven is in dit spel wel een heel goed idee en dan bedoel ik niet alleen een quicksave.

Conclusie
Deus Ex is wat Outcast al had moeten zijn en is op dit moment de enige game die ik ken die echt meerdere spelsoorten verenigd en jou de keus geeft hoe je puzzels oplost. Het is een echt goed spel en Ion Storm stijgt nu ineens heel hoog in mijn waardering. Nog een laatste tip: wie liever zelf bepaald of het spel de moeite van het kopen waard is en eerst de demo (missie 1) wil spelen, moet ook de uitbreiding op de demo erbij halen (missie 2). De tweede missie laat je namelijk pas echt het spel goed beleven.