Review: NieR: Automata

Een vervolg op NieR (2010) leek onwaarschijnlijk. Director Yoko Taro en producer Yosuke Saito (Square Enix) wilden wel, maar de game verkocht niet goed en een verzameling kritische reviewcijfers droeg bij aan de lauwe ontvangst. Ondanks het ijzersterke verhaal en de betoverende soundtrack was er gewoon het een en ander mis met de actie-RPG van Cavia. Toch bereikte de eigenzinnige Taro-titel een heuse cultstatus en het enthousiasme van de toegewijde fans was een belangrijke stimulans om toch bij de bazen van Square Enix aan te dringen op budget voor een tweede deel. De directie ging overstag en gelukkig maar, want NieR: Automata overtreft zijn voorganger in alle opzichten en verdient het om gespeeld te worden. Niet één, niet twee, maar minimaal drie of zelfs vier keer!

“Glory to mankind”

Op onze aarde is geen plek meer voor de mens. Aliens hebben bezit genomen van de blauwe planeet en bezetten deze met een robotleger. In de post-apocalyptische wereld zijn de ooit dichtbevolkte gebouwen niet veel meer dan vervallen kolossen van beton en staal waarin de natuur vrij spel heeft. De oorspronkelijke bewoners zijn gevlucht naar de maan en hebben daar het YoRHa-programma in het leven geroepen. Dit programma voorziet in een leger van androïdes, die speciaal zijn gemaakt om te vechten tegen de robots en de aliens die hen creëerden. “Glory to mankind” is hun toepasselijke lijfspreuk. YoRHa No.2 Model B (2B) en YoRHa No. 9 Model S (9S) zijn twee van die androïdes en ook het tweetal waar het grotendeels om draait in NieR: Automata.

Gewelddadig ballet

2B is een kortgerokte, sexy vechtmachine. Haar korte rokje zorgt ervoor dat veel mensen proberen de camera zo te manipuleren dat ze een blik op haar slipje kunnen werpen. Er ontstond zelfs een controverse rond het achterwerk van 2B, maar deze leverde Taro juist duizenden extra Twitter-volgers op. Het weinig praktische, Japans-erotische uiterlijk van 2B is echter misleidend. Ze is dodelijker dan een Braziliaanse vechtspin en haar technieken zijn binnen het YoRHa-programma ongeëvenaard. Zo opvallend als haar voorkomen is, zo teruggetrokken is ze van karakter. Wat betreft haar “geen woorden maar daden”-houding had zij zo uit een bekende Nederlandse havenstad kunnen komen. Mede-protagonist 9S is daarentegen juist het spraakzame gevoelstype. Geheel tegen de regel in dat androïdes geen emoties mogen hebben, deelt hij graag ongevraagd zijn gevoelens met 2B. Hij is ontworpen om verkenningsmissies uit te voeren en in zijn ondersteunende rol assisteert hij 2B met zijn technische kennis. Solo staat hij echter ook best zijn mannetje, vooral door zijn vermogen om vijandige robots te hacken.

Eén van de belangrijkste kritieken op de originele NieR was het onwennige en trage vechtsysteem. Juist vanwege die kritiek koos Taro deze keer voor PlatinumGames. Met de studio die wij onder andere kennen van de Bayonetta-games aan de ontwerptafel, is het eerdere zwaktebod in NieR: Automata meteen van tafel. De androïdes vechten zich als een warm mes door de boter en dat is ronduit heerlijk. Het vechtsysteem zorgt er zelfs voor dat het voor mij na dik dertig uur nog steeds niet gaat vervelen om het gewelddadige ballet op te voeren. 2B kan zich met twee mêlee-wapens uitrusten (voor lichte en zware aanvallen) en heeft daarnaast assistentie van een Pod. De Pod kan geladen worden met verschillende plug-in chips, die zorgen voor onmisbare voordelen. Denk daarbij aan auto-potions, een betere evade-radius en diverse andere bonussen. Zelfs de HUD is geheel aan te passen en het Pod-systeem brengt dus een ongekende vrijheid.

Het is overigens wel even puzzelen, want de beschikbare modules moeten geplaatst worden alsof je een soort mini-pc in elkaar zet. Er moet rekening gehouden worden met het beschikbare geheugen en daarmee ontstaat een tactisch element dat door de optie om automatische de ‘beste’ indeling te kiezen ook geheel genegeerd kan worden. In aanvallend opzicht is de Pod ook zeer waardevol, want naast een onuitputtelijke kogelregen die je vindt onder de R1-knop, kan het apparaat ook met aanvullende wapenprogramma’s verbeterd worden. Denk aan een gigantische hamer en een tapijt van speren om op de vijanden los te laten. Dat is nodig, want de uitdaging kan groot zijn, zeker op de moeilijkere standen. Doodgaan is geen pretje omdat NieR: Automata zich niet van een hedendaags auto save-systeem bedient. Wel is het mogelijk om je voormalige lichaam na de ‘dood’ weer op te zoeken om de verloren plug-in chips weer op te pikken of je eerdere ik kort aan je zijde te laten vechten. Dat kan omdat de androïdes natuurlijk volledig vervangbaar zijn. Hun data wordt op een server opgeslagen en als er een ten onder gaat in de strijd, dan wordt de informatie gewoon in het volgende fabrieksmodel geladen.

Filosofische Yoko Taro-fantasie

De actie vloeit werkelijk over het scherm, maar niet zonder een flinke concessie van de ontwikkelaar. Om het tempo ongehinderd hoog te houden, zijn de omgevingen namelijk bewust niet van de kwaliteit die veel hedendaagse games ons brengen. Daarnaast zijn er vooral bij het sprinten door de wereld veel pop-up-momenten en lichte flikkeringen te zien. Wellicht komen de grafische oneffenheden mede voort uit het feit dat dit voor PlatinumGames de eerste openwereldtitel is. De beelden hebben echter een unieke charme, met hulde voor de prachtige lippen, en zelfs de mini map past vanwege een Minecraft-achtige pixelstijl geheel in het machinethema. In NieR: Automata draait het bovendien meer dan ooit om de inhoud. Het verhaal is zeer hoogstaand, met wel de kanttekening dat je open moet staan voor de bizarre hersenspinsels van Yoko Taro. Ook moet een filosofische insteek je niet afschrikken. Het is beter om niets te verklappen en ik zal het laten bij de opmerking dat het fantastisch is om deze game meerdere keren uit te spelen. Doe je dat niet, dan ga je essentie van NieR: Automata volledig missen. Vrees overigens niet voor meer van hetzelfde, want na de eerste aftiteling volgt een nieuw perspectief op de strijd tussen de YoRHa-androïdes en het buitenaardse robotleger. Niet alleen is de insteek dan anders: ook nieuwe gameplay-elementen worden toegevoegd om het geheel fris te houden en zelfs de derde en vierde keer aftiteling betekenen nog lang niet het einde. Er zijn zelfs 26 mogelijke eindes, waarvan overigens alleen A tot en met E tot echte afsluiters gerekend moeten worden. De overige zijn vooral grapjes van de makers, zoals bijvoorbeeld het verwijderen van de OS-chip van je user interface. Als je daarbij nog een flinke lijst side quests optelt, dan weet je dat je veel vrije tijd kunt inleveren om alles te ontdekken.

Verhaaltechnisch verantwoord

NieR werd geroemd om zijn betoverende muziek en NieR: Automata doet er zelfs een schepje bovenop. Wederom zijn onder andere de zangkunsten van Emi Evans aangewend en haar melancholische klanken worden ondersteund door orkestrale muziek die in verschillende versies te horen is. Er is veel meer variatie dan in het eerste deel en wie dacht dat het niet beter kon, zal verrast zijn door de sfeer die is neergezet door componist Keiichi Okabe. Een terugkeer is er ook voor de verrassende cameraperspectieven. Over het algemeen heb je de volledige besturing over de camera, maar regelmatig schakelt deze binnenskamers over naar een 2D- of soort 2,5D-perspectief. Dit is een designkeuze die ook te vinden was in het eerste deel en hoewel het afwisselend blijft, zijn er ook momenten waarop het minder lekker werkt. Het verliezen van het overzicht is echter ook deel van de uitdaging en zelden wordt het echt frustrerend. Tijdens hectische gevechten kan de camera ook flink tekeer gaan, zeker als je gebruik maakt van de lock on-functie. Bewegelijke vijanden zorgen er dan voor dat het beeld alle kanten op draait, maar alleen in de grootste gevechten is dat een aandachtspunt. Niet alleen de camera wisselt: ook de gameplay doet dat met regelmaat. Ik dacht dat NieR al het een en ander had laten zien, maar NieR: Automata weet wederom te verrassen. Nooit ging ik binnen één game van een open wereld naar een bullet hell in een ‘flight suit’ en vervolgens naar een twin stick shooter, gevolgd door platformactie en 8 bit-elementen. Deze keer zijn de verschillende genres ook nog verhaaltechnisch verantwoord ingepast en vormen daardoor een logisch geheel.

Conclusie

Omdat NieR: Automata zich duizenden jaren na het origineel afspeelt, is het niet noodzakelijk om het eerste deel te kennen. NieR: Automata bevat echter wel verwijzingen naar het origineel en een een paar geliefde personages maken hun opwachting. Ook een locatie uit NieR speelt een kleine rol en dat maakt het dus wel leuk om wat van het achtergrondverhaal te kennen. Niet alles is geweldig, want de mini map is door zijn stijl soms juist moeilijk te lezen. Kleine problemen met de camera noemde ik al en op de een of andere manier trof ik in de eerste uren wat bugs aan, waarvan één mij zelfs noodzaakte om opnieuw te beginnen en een andere zorgde ervoor dat ik een essentiële trap niet meer kon beklimmen. Dat klinkt als een groot bezwaar, maar het gebeurde daarna niet meer en dat is waarschijnlijk te danken aan de day-one patch die ik al snel binnen kreeg. Alles bij elkaar is NieR: Automata véél meer dan een uitdagend kort rokje en moddervette actie. Er is nog veel meer te zeggen over het Souls-achtige manier om de plug-in chips van andere spelers te harvesten, over de knettergekke bazen en de enorme WTF-momenten, maar daarmee breng ik de onbevlekte ervaring van de toekomstige speler in gevaar. NieR: Automata is volledig uniek en in staat om zelfs na de aftiteling het fundament onder je weg te slaan. Een afsluiter dan; dit is een klassieker, met deze keer ook een dikke en verdiende score. Het is de beste Taro-game tot op heden, maar ik vrees echter dat dit alsnog niet genoeg is om de grote massa aan te spreken. Hoe dan ook is dit wat mij betreft een van de grote emotionele hoogtepunten van het nu al fantastische gamejaar 2017.