Review: Inside

Eens in de zoveel tijd duikt er een indie-game op die vrijwel iedereen plots bejubelt als dé nieuwe klassieker. Ineens hoor je Jan en alleman over dit koddig ontworpen spelletje wat naar verluidt heel baanbrekend in elkaar zit en je dus als ‘echte gamer’ gewoon gespeeld moet hebben. Dit jaar lijkt het erop dat die eer aan Inside is besteed. Na het ingenieuze en lugubere Limbo komt Playdead nu met een nieuwe, donkere trip en deze kon vrijwel meteen op net zoveel lof rekenen als het vorige project. Is Inside echt de game-changer waar al die connaisseurs het over hebben? Maken we ons niet vuil aan het overzien van de belangrijkere punten als we eenmaal in deze plotselinge indie-lovermodus treden?

Child murder simulator

In alle opzichten is Inside de spirituele opvolger van Limbo. Ontwikkelaar Playdead maakt met deze tweede game direct duidelijk wat de trademarks van de Deense studio moeten zijn. Platform- en puzzelgames die niet alleen luguber en mysterieus ogen, maar door gebrek aan narratief de speler uitlokken zelf dieper over de materie na te denken. Waar Limbo ons in het duister liet tasten ten midden van een zwartwit vagevuur, stuurt Inside je alsmaar dieper in het laboratoriumcomplex van een dystopische werkelijkheid. De game oogt druilerig en depressief, maar kan een soort kinderlijke bewondering in je losmaken. Je snapt geen barst van wat voor wereld het is, maar je wilt op avontuur om te ontdekken wat er nu allemaal gaande is.

De ontdekkingsdrang is ook de drijfveer van de gehele gameplay. Inside dropt je haast blind in het spel en het is aan de speler om alles zelf uit te vinden. Je bent een jochie, een kinderlijke eenling, midden in een donkere en onvergeeflijke maatschappij. Meer wordt je niet echt verteld. Van de controls en de regels van het spel, tot aan de rode draad en de achterliggende gedachte van het alles: je moet het allemaal zelf maar uitvogelen. Niks wordt echt kant-en-klaar aan je voorgelegd. Daartegenover staat wel dat de game je dingen op de harde manier laat leren. Een enkele playthrough van Inside staat bol van de lugubere doden, pijnlijke aangezichten en zelfs een bizarre twist of twee. De term child murder simulator die ik doorgaans langs hoorde komen, blijkt hier zeker op zijn plaats.

Gameplay met gewicht

En ja, in je eerste paar minuten wordt al snel duidelijk wat Inside’s sterkste punten zijn. De mysterieuze en duistere sfeer staat direct als een huis en de drive van het spel duwt je lekker vooruit. Je wilt (voor het grootste deel) gewoon van links naar rechts, terwijl je legio verschillende obstakels omzeilt en de bijtijdse puzzels oplost. Hoog in het vaandel staan daarin de drang om alles zelf uit te moeten zoeken, maar ook de sublieme animaties. Zowel onze kinderlijke protagonist als de vele andere figuren die in Inside passeren, schitteren met fantastische bewegingen en goed gevoel voor gewicht. Hoe bijvoorbeeld honden een sprintje trekken of hoe het jochie deinst en springt: het lijkt allemaal net de juiste flow en gravitas te hebben. Dit complementeert ook de platform-gameplay weer, die hierdoor enigszins berekenbaar is en aardig wat voldoening kan schenken.

Ambiance zonder substantie?

Rondom die kern van gameplay en een sterk gevoel voor sfeer, zit dan het hele mysterie van Inside gewikkeld. Als speler duik je dieper en dieper in het onbegrijpelijke en onmenselijke gebouw, waar je stukje bij beetje wijzer dient te worden over wat er nu precies loos is met deze wereld. Aan de hand van scenario’s in de 2.5D-achtergrond, verschillende puzzels en onontkoombare segmenten van de aktes, laat Inside je steeds iets meer leren over de stand van zaken. Althans, dat poogt de game te doen op zijn eigen, mysterieuze wijze. Er is nergens echt sprake van een conclusie die de game je voorlegt: letterlijk alles is aan jou om voor jezelf te besluiten. Wat betekende het einde van de tweede akte? “Geen idee”, zegt het spel, “zoek het lekker zelf uit, of zo.”

Her en der springt Inside bijvoorbeeld qua verhaal van de hak op de tak, zonder daarbij ooit duidelijk te maken waarom die twist daadwerkelijk plaatsvindt. Natuurlijk, het levert even een heerlijke indie-esque ‘what the fuck’-momentje op, maar waarom, in godsnaam? Soms voelt het alsof Playdead zelf ook niet echt vaste regels aan de wereld gebonden heeft. Dat dingen maar zonder verklaring gebeuren opdat er dan meer mysterie en ogenschijnlijke kunstzinnigheid in de game verwerkt zit. Hetzelfde gold voor Limbo: geef je spelers meer vragen dan antwoorden en het mondt uiteindelijk uit in een online klopjacht naar de niet bestaande waarheid.

En ergens is dat natuurlijk de charme van Inside. Dat het iets in je losmaakt, dat je erover na wilt denken. Maar anderzijds voelt het voor mij ook weer als een zwaktebod. Natuurlijk is het gaaf dat je op verschillende fora en onder YouTube-video’s je mening en theorieën over Inside kunt delen en bespreken met de wereld, maar dat maakt het verhaal nog niet meteen een baanbrekende klassieker. Een game kan in mijn ogen substantieel niet enorm sterk zijn, als het alle substantie aan de speler zelf overlaat. Een kwestie van smaak, ongetwijfeld, maar ik werd gewoon niet weggeblazen door het gebrek aan narratief.

Puzzels met patronen

Hetzelfde geldt ook enigszins voor de puzzels die Inside je voorschotelt. Ja, ze maken altijd ingenieus gebruik van de omgeving en zijn daarmee vaak ontzettend snugger in elkaar gezet, maar het zijn absoluut geen hersenkrakers. In mijn drie uur durende trip door het spel heb ik hoogstens één keer echt even over mijn kin moeten wrijven. Een beetje gamer herkent de patronen van een puzzel maar al te gemakkelijk en weet, met minimale sterfgevallen, aardig snel de puzzels te doorgronden. Ze oplossen kan alsnog flink wat voldoening geven, maar bakken inzicht zal je er niet echt voor nodig hebben. Dat verschuifbare object ligt er niet voor niets en de enige fakkel die je ooit hebt gezien, daar zal vast en zeker ook wel iets mee zijn. Ook hierin schotelt Inside een aantal vermakelijke scenario’s voor, maar blijkt moeilijkere en diepere substantie dus nog zoek.

Conclusie

Nee, Inside is niet de must-play die iedere zichzelf respecterende gamer gespeeld moet hebben. Het is de vleesgeworden stempel van Playdead. Een speelbaar, duister mysterie vol ingenieuze gameplay-momentjes en lugubere scenario’s. Geschikt voor iedere gamer met een onsterflijke ontdekkingsdrang én edgy tieners van alle soorten en maten. Qua ambiance, animatie en drijfveer zal Inside zeker weten iets los te maken in duizenden gamers, maar naar mijn idee is het allemaal lang niet zo baanbrekend als het (of diens bejubelende spelers) pretendeert te zijn.

De echte puzzels ontbreken misschien nog aan wat extra diepgang en ook het verhaal laat her en der teveel conclusies aan de speler zelf over. Playdead schotelt desalniettemin een aantal fantastische concepten voor, maar laat in de naam van kunstzinnigheid de gedachte erachter maar in het ongewisse. Begrijp me niet verkeerd: Inside is zeker een vermakelijke trip van drie á vier uur, maar hat laat wederom meer vragen dan antwoorden aan de speler over. Leuk voor het online delen van theorieën of een diepgaande discussie met een mede-gamer, maar op zichzelf ontbreekt het geheel wellicht nog aan wat nodige substantie. Toch, voor de prijs van 20 euro kun je dan op zijn minst drie uur uit de voeten met duister vermaak én meepraten met je diepzinnige mede-gamers.