XCOM: Enemy Unknown

Britney Spears, Ruud Lubbers, XCOM, Willeke Alberti… Ze hebben allemaal één ding gemeen: ze beleefden hun hoogtijdagen in de jaren 90, maar tegenwoordig kent niemand ze meer. Nu laten we sommige van hen liever begraven (of zit er iemand nog te wachten op de terugkeer van Ruud?), maar veel gamers hunkeren al jarenlang naar de terugkeer van XCOM. Eind dit jaar verschijnt eindelijk XCOM: Enemy Unknown, een reboot van het origineel uit 1994. Leon ging enthousiast aan de slag met een vergeten genre.

Om beurten

Zoals je waarschijnlijk al kon opmaken uit de inleiding, is turn-based strategy nooit mijn favoriete genre geweest. Ik vind het altijd maar stompzinnig wanneer vijanden met elkaar afspreken om elkaar om beurten aan te vallen, waarna ze vervolgens doodstil blijven staan wanneer ze zien dat hun tegenstander van plan is een dodelijk offensief uit te voeren. Desalniettemin werd ik aangenaam verrast toen ik de singleplayer-campagne opstartte. Na een toepasselijke quote van Arthur C. Clarke: “Two possibilities exist: either we are alone in the universe or we are not. Both are equally terrifying,” zien we hoe mysterieuze alien-pods op de aarde landen. Deze enigmatische buitenaardse objecten slokken iedereen die te dichtbij komt op en het duurt niet lang voordat er totale chaos uitbreekt. Wanneer vervolgens de eerste aliens voet op onze aardkloot zetten, richten enkele grote landen samen de XCOM op. Deze militaire organisatie is belast met een duidelijke, doch uitdagende taak: roei al het buitenlands gespuis uit en herstel de rust op de wereld.

Ouderwets

Jij kruipt in de huid van de commandant, wiens taak het is om belangrijke beslissingen op mondiaal niveau te maken en troepen aan te sturen. Dit laatste gebeurt vanuit een isometrisch perspectief. Zodra jouw team, bestaande uit vier tot zes mensen of robots, landt op vijandelijk territorium, is het jouw taak om commando’s te geven en ze heelhuids tot het einde van de missie te loodsen. Deze bevelen kunnen variëren van “loop naar de door mij aangewezen plaats” of “neem deze vijand onder vuur ” tot “vang die alien levend.” Nadat je iedere soldaat één of twee commando’s hebt gegeven, is het de beurt aan de vijand. Die zal op zijn beurt weer proberen jou een kopje kleiner te maken. Klinkt op het eerste gezicht als simpele turn-based strategy, ware het niet dat ontwikkelaar Firaxis een vernuftig upgrade-systeem heeft toegevoegd.

Wanneer jouw soldaten goed presteren op het slagveld, kunnen ze promotie maken. Hiermee gaat niet alleen een hogere rang gepaard, maar ook een door jou te kiezen upgrade. Door continu dezelfde soldaten mee te nemen in de strijd worden deze steeds vaardiger en voordat je het weet heb je een moordlustige en ijzersterke kolonel onder je hoede. Wat het spel constant spannend weet te houden, is dat je soms door één fatale fout al een soldaat kunt verliezen. En dood is in XCOM: Enemy Unknown ook echt dood. Je geliefde soldaat, waarin je zoveel uren hebt gestopt, is voorgoed naar de eeuwige jachtvelden gestuurd en zal vervangen moeten worden door een nieuwkomer.

Op deze manier blijven de missies continu spannend, maar helaas betekent dat niet dat het spel na verloop van tijd niet repetitief kan worden. De missies die je krijgt variëren telkens een klein beetje: de ene keer moet je simpelweg alle aliens uitschakelen, de andere keer is het zaak om een burger te bevrijden en weer even later moet je een buitenaards wezen levend gevangen zien te nemen. Hierdoor is het missiedoel constant iets anders, maar uiteindelijk komt het steeds op hetzelfde neer: schakel alle aliens uit, voer je eventuele missiedoel uit en schakel op de terugweg weer alle aliens uit. Ik hoop dan ook van harte dat Firaxis nog enkele verrassende elementen achter de hand heeft voor het einde van de game.

Wereldwijd opereren

Waar je in het hierboven beschreven turn-based strategy-onderdeel vooral zaken op kleine schaal regelt, ben je in het overkoepelende real-time strategy-component, genaamd Geoscape, bezig met zaken op wereldniveau. Vanuit het hoofdkantoor van XCOM kun je de hele wereld in de gaten houden. Hoe staat het in de landen die XCOM financieel steunen? Is er zowel in Rusland als in Amerika een alieninvasie, waar schiet je dan te hulp? Kortom: kies je voor de wapens en grondstoffen die Rusland te bieden heeft, of ontvang je liever Amerikaanse dollars als beloning voor je diensten? Naarmate het spel vordert zal blijken dat het onmogelijk is om iedereen tevreden te houden, want er zijn simpelweg te veel problemen en je hebt te weinig mankracht. Dan kan het zijn dat bijvoorbeeld Afrika besluit XCOM te verlaten, met alle gevolgen van dien.

Daarnaast is het mogelijk om vanuit Geoscape XCOM zelf verder uit te bouwen. Door grondstoffen, alien-samples en buitenaardse wapens die je verzamelt tijdens je reis te laten onderzoeken in het lab, krijg je nieuwe technologie in handen. Technologie die hard nodig is, want zonder een goed functionerende onderzoeksafdeling zal het je nooit lukken om de middelen in handen te krijgen die nodig zijn om de aliens voor eens en voor altijd uit te roeien. Bovendien is het mogelijk om nieuwe kantoren, faciliteiten en andere gebouwen uit de grond te stampen en ook de barakken, waarin je soldaten kunt trainen en rekruteren, mogen uiteraard ook niet ontbreken.

Voorlopige conclusie

Met XCOM: Enemy Unknown bewijst ontwikkelaar Firaxis dat turn-based strategy ook anno 2012 nog bestaansrecht heeft. Door de sterke basis van het origineel uit 1994 te behouden en enkele nieuwe elementen toe te voegen, kan de game weer helemaal mee met zijn tijd. Het feit dat je soldaten definitief kunnen sterven houdt het spel constant spannend, maar tegelijkertijd vrees ik wel dat verveling op de loer ligt door de eenzijdige missies. Gelukkig maakt het overzichtelijke, doch zeer diepgaande Geoscape veel goed. XCOM: Enemy Unknown wordt ware fan-service voor degenen die het origineel hebben gespeeld, maar ook nieuwkomers dienen dit spel in de gaten te houden.