Fez

De ontwikkeling van indiegame Fez was zwaar; wegens vele tegenslagen duurde het vijf jaar om het spel te ontwikkelen en uit te brengen. Ook na de release was er slecht nieuws, toen een vervolg werd geannuleerd en Phil Fish, oprichter van ontwikkelaar Polytron en designer van Fez, aankondigde uit de game-industrie te stappen. Negativiteit alom, maar de respons van de gaming-gemeenschap en critici toen Fez in 2012 verscheen was dat geenszins. De game wist lovende reacties op te roepen en een grote schare fans te verzamelen, die maanden later nog steeds bezig waren de moeilijke puzzels van het spel op te lossen. Nu heeft Fez ook de overstap naar de PlayStation 3, PlayStation 4 en Vita gemaakt en kunnen nog meer mensen genieten van het puzzelavontuur. Tijd om de hersenen opnieuw te laten kraken!

Meer dan twee dimensies

In een tweedimensionale wereld is het leven simpel. Loop naar links, of naar rechts. Eventueel spring je een keertje. Maar wat als er toch meer blijkt te zijn? Zoiets als een kubus met meerdere zijden? Een revolutionair idee voor mensen die leven in slechts twee dimensies, maar in de game Fez is dit een gegeven. Dankzij een mysterieus hoofddeksel, dat bij kenners bekend staat als een Fez (want waarom ook niet?), krijgt de simpele Gomez de kracht om zijn wereld rond een as te laten draaien om zo de andere zijden ervan te ontdekken. Ingewikkeld? Welnee.

Met een simpele druk op de L-knop draait de volledige wereld linksom. Waar je eerst slechts langs de rechterkant van een huis kon lopen, sta je nu ineens voor de deur van de desbetreffende woning. Een druk op de R-knop brengt de wereld weer terug zoals die was, terwijl verder draaien je de mogelijkheid biedt om nog meer te ontdekken. Door de wereld te draaien, is het zo dus mogelijk om bij plekken te komen die eerst onbereikbaar waren of zelfs niet eens te zien waren op het eerste gezicht. Een platform dat aanvankelijk ver lijkt, kan vanuit een ander perspectief zich ineens op springafstand bevinden.

Moeilijke verkenning

Met dit ingenieuze puzzelprincipe ligt de wereld van Fez aan je voeten, ook al klinkt het op papier een stuk lastiger dan het in werkelijkheid is. Opvallend is je als speler bijzonder snel gewend raakt aan het tegelijkertijd denken in twee en drie dimensies. Het is echter wel zo dat alleen de besturing van het spel aan de speler wordt voorgelegd, terwijl je de rest zelf moet verkennen. Dit is voor een deel de charme van Fez, want de puzzelgame schittert juist doordat er altijd meer is dan je aanvankelijk denkt.

Helaas is het aan de andere kant ook zeker frustrerend, omdat sommige puzzels totaal niet voor de hand liggen. Zo kent Fez zijn eigen alfabet, eigen cijfers en een hele hoop eigenaardigheden. Het is dan ook niet voor niets dat internetgemeenschappen samen tot bepaalde oplossingen zijn gekomen, omdat het spel voor honderd procent uitspelen een haast onmogelijke opgave is. Sowieso is het einde van Fez bereiken al erg ingewikkeld, want je wordt geregeld gedwongen hard na te denken om verder te kunnen komen.

Dit wordt echter helaas nog eens onnodig moeilijker gemaakt door de kaart waar het spel gebruik van maakt. Grafisch ziet deze er dan wel grappig uit, omdat hij in drie dimensies de verschillende levels aan elkaar verbindt, maar hij is bijzonder onpraktisch. Het is namelijk onduidelijk welke deur waarheen leidt, waardoor je veelal onnodig lang bezig bent met backtracken. Voornamelijk wanneer je lange stukken (denkt) terug te moeten, kan dit flinke frustraties opleveren.

Maar ach, hierom zeuren is niet helemaal eerlijk, want de wereld doorlopen is eigenlijk geen straf. De sfeer die de pixelwereld van Fez uitademt is namelijk zeer aangenaam. Niet alleen weten de bliepjes uit je speakers je hart te verwarmen, ook is alles opvallend gedetailleerd in beeld gebracht. Door lekkere kleurtjes en flink wat blijheid worden ook de moeilijkste puzzels in ieder geval op een vrolijke manier gebracht.

Conclusie

Fez heeft de eer om in vele lijstjes van “de beste indiegames ooit” te schitteren, maar is dat terecht? Ja. Allereerst werkt het puzzelprincipe heerlijk, mede doordat de game zich goed laat besturen; de wereld draaien met de L- en R-knop werkt eenvoudigweg erg intuïtief. De game steekt echter vooral boven de rest uit doordat er zoveel meer inzit dan je verwacht. Fez is eigenlijk een grote zoektocht, eentje die bij vlagen kan frustreren, maar wel een die je het merendeel een flinke glimlach kan bezorgen.

Fez is sinds 26 maart ook beschikbaar op het PlayStation Network voor de PlayStation 3, PlayStation 4 en Vita. Hoewel de inhoud van de game identiek is aan de andere versies, is het nieuw dat het puzzelspel cross-play en cross-save ondersteunt. Heb je de game al, dan is een tweede aanschaf absoluut niet de moeite waard.