ANNO 1701

Ik ben normaal een die-hard FPS’er, maar zo af en toe moet je eens wat nieuws proberen, toch? Dus ik heb mijn wapens aan de muur gehangen en de gouverneurshoed opgezet om jullie verslag te doen van het onderhouden van een eilandenrijk anno 1701.

ANNOpedia voor de ANNO-n00b

Ik start ANNO 1701 op en weet niet precies wat ik moet verwachten. Ik ben namelijk een rasechte beginneling op het gebied van virtuele stedenbouw en het onderhoud van haar burgers. Deze game komt me gelukkig gelijk tegemoet met een tutorial. Nu is dat tegenwoordig niet zo gek, maar ik ben er erg dankbaar voor. Pluspunt van deze tutorial vind ik ook, dat deze zowel in te lezen als gesproken tekst wordt aangeboden. De gesproken tekst wordt bovendien met een rustige stem gesproken, wat een beetje het gevoel van en warm onthaal in deze wereld geeft, in plaats van een kille, snelle tutorial die de basics neerkwakt en je vervolgens in het diepe gooit.

Naast deze tutorial heeft ANNO 1701 ook de ANNOpedia aan boord. Dit is een in-game handleiding, die alle noodzakelijke informatie en zelfs meer biedt, om de game te kunnen spelen. De teksten zijn voorzien van duidelijke afbeeldingen waar nodig en zijn ook nog eens door middel van links aan elkaar verbonden. Hier kan zelfs geen papieren handleiding tegenop en wat mij betreft mogen een hoop andere ontwikkelaars hier eens een voorbeeld aan nemen.

Oneindig

Afijn, na de duidelijke tutorial kan ik een keuze maken: ‘continuous play’ of ‘scenario’s’, respectievelijk ‘spelen tot je erbij neervalt’ en ‘missies’. Er is nog een derde keuze, Playground, maar die is niet echt interessant, want dat is eigenlijk letterlijk gebouwtjes neergooien en kijken wat ze doen. De keuze blijft dus continuous of scenario en ik kies voor het laatste. Continuous play klinkt me namelijk als oneindig en daarom feitelijk doelloos een rijk opbouwen en ik wil doelgericht wat doen.

Hier komt een kleine teleurstelling: er zijn slechts 10 scenario’s. De missies verschillen erg van elkaar, bijvoorbeeld zoek een verloren schip of help iemand een banket te geven, maar ze vereisen allemaal één ding: dat je het spel goed begrijpt. Als je goed bent geworden in het bouwen én onderhouden van een rijk in ANNO 1701, dan kun je de scenario’s succesvol volbrengen. Denk echter niet dat het simpel zal gaan, ieder scenario blijkt uiteindelijk toch een uitdaging. Maar goed, na 10 ben je dus klaar, toch?

Fout. Continuous play, die mij dus niet interessant leek, is waar Anno 1701 om draait. Ik moet daarbij af van het idee dat een spel iets is waarin je van een vast begin naar een vast einde speelt, de credits ziet en de uninstaller start. In Anno 1701 bouw je een succesvol rijk, speelt er dan nog wat mee en dan kun je hetzelfde weer helemaal opnieuw doen. Voor spelers van het genre klinkt dat wellicht allemaal logisch, maar ik ben dan ook echt een complete beginneling. De continuous mode blijkt trouwens niet helemaal letterlijk te moeten worden genomen, je kunt namelijk aan het begin van een nieuw rijk een einddoel kiezen, zoals een bepaald bedrag dat je via inkomsten wilt halen of het veroveren van een bepaald gedeelte van de wereld. Zo kun je dus je eigen spel maken en dat telkens weer opnieuw.

‘My first island’

En zo begin ik dus aan mijn eerste spel in de continuous mode en sta ik, moederziel alleen, op een eilandje zonder schip in een wereld die verder in een mist gehuld is. Gelukkig is er een gebouw in de buurt: mijn pakhuis. Zonder mensen geen rijk, dus begin ik met huizen te bouwen. De bewoners, de zogenaamde pioniers, zijn simpele mensen die desondanks eisen dat ik een dorpsplein neerzet. Dit is de toenmalige variant van een hedendaags buurtcentrum en zonder dat plein vertrekken de pioniers weer. Oké, ze krijgen hun zin en dus plaats ik een dorpsplein. Al dat bouwen doet mijn voorraad hout geen goed en daarom komt er ook een houthakker bij en omdat het volk wil eten bouw ik gelijk ook even een vissershut. Deze moet echter wel in de buurt van vis worden geplaatst, maar dat blijkt bij dit eiland geen probleem. Beide gebouwen moeten echter wel in de buurt van een pakhuis worden geplaatst en met wegen worden verbonden en als je dat doet, dan zie je al snel een kereltje met een karretje de spullen verplaatsen van productiegebouw naar het pakhuis.

De vissershut en houthakker kosten geld en het draaiend houden van hun zaken ook. Ik zie dus al snel mijn balans in de min gaan: ik verlies dus elke minuut geld in plaats van winst te maken. Dat kan de bedoeling niet zijn van dit spel, want met een lege bankrekening win ik zeker niets. Ik kan iets meer belasting vragen van de burgers, afhankelijk van hoe gelukkig ze zich voelen, maar pioniers hebben niet veel geld en dan blijft het dweilen met de kraan open. De oplossing: ze moeten stijgen in niveau. Er zijn namelijk verschillende bevolkingsniveaus, die in ANNO 1701 ieder meer belasting op kunnen brengen. Het tweede niveau is kolonist. Voordat pioniers kolonisten worden, moeten hun eisen wel ingewilligd worden. Kolonisten zijn namelijk afhankelijk van doek en religie. Religie is simpel: bouw een kerk en zorg dat alle huizen in een bepaalde straal erom heen staan.. Doek vereist echter wat meer werk, want daarvoor zijn en een schapenboerderij en een weverij nodig. Die kosten uiteraard ook weer geld in bouw en onderhoud en dus hoop ik dat de kolonisten mijn inkomstenprobleem kunnen oplossen.

Naar de plus

En dan gebeurt het: je eerste kolonist! Een hutje dat voorheen van pioniers was, verandert als bij toverslag in een wat steviger huis met kolonisten. De koningin, voor wie ik het eilandenrijk moet stichten, is onder de indruk en geeft me daarbij ook mijn eerste schip! Dat schip kost echter wel gelijk 30 goud in onderhoud per minuut en zo sta ik, ondanks mijn kolonisten, nog steeds in het rood. Dan maar gelijk door naar het volgende bevolkingsniveau: burgers. Kolonisten worden echter pas burgers als ze alcohol, tabakproducten en scholen zien. De bijbehorende gebouwen vereisen echter dat ik bakstenen heb en daarvoor heb ik een steengroeve en een steenoven nodig en omdat mijn voorraad gereedschap, dat bij iedere bouw nodig is, ook kleiner begint te worden heb ik ook een ijzermijn, smelterij en een smid nodig. Mijn balans gaat nog verder in de min…

Dit is ook de essentie van stadsonderhoud in ANNO 1701: je moet een balans vinden tussen aantallen inwoners van een bepaalde soort en productiefaciliteiten. Om geld te krijgen heb je namelijk burgers nodig, burgers hebben producten nodig en productiefaciliteiten hebben geld nodig. Daarmee is de cirkel simpel rond, maar om het ook succesvol voor elkaar te krijgen is een hele opgave. Meer burgers betekent namelijk ook weer meer verbruik, want je hebt meer monden en handen te vullen. En als je dan even niet oplet, dan hebben je inwoners te weinig benodigdheden en loopt je rijk weer leeg. Maar dat is dan ook de uitdaging van deze game: de balans houden en zelfs een beginneling en enigszins bouwsimschuwe gamer als ik werd er dan ook al snel zo in opgezogen, dat ik pas na enkele uren pas besefte dat ik al weer veel te lang zat te spelen. Niet gek voor een game die in principe niet ‘mijn genre’ is!

De verdere ANNO-wereld

Tot zover eigenlijk nog niets nieuws in het genre, want de behoeften van burgers en de daaruit voortkomende inkomsten zaten al in de eerste SimCity. Het wordt echter al snel ingewikkelder, als je ziet dat elke ANNO 1701-wereld die je met een nieuw spel creëert uit verschillende klimaatzones bestaat. Deze klimaatzones, noord, midden en zuid zijn namelijk ieder verantwoordelijk voor bepaalde grondstoffen en uiteraard heb je om tot het hoogste bevolkingsniveau te komen elke grondstof wel nodig. Met andere woorden: om ver te kunnen komen heeft het eiland waar je begint niet voldoende en moet je dus elders je spullen halen.

Het halen van elders doe je, logisch ook, met schepen. Zodra je hier een beetje mee gaat verkennen gaat er letterlijk een wereld voor je open. Je kunt dan namelijk eilanden gaan verkennen in andere klimaatzones, waar je dan weer nieuwe productiefaciliteiten kunt opbouwen en nieuwe pioniers kunt huisvesten. De wereld waarin je dat doet blijkt echter, tenzij je daarvoor kiest, niet zonder andere inwoners en al snel maak je kennis met de lokale bevolking zoals Inca’s en indianenstammen. Deze zijn vrij vriendelijk gestemd en je kunt dan ook al snel een handeltje met ze opzetten. Handeltjes opzetten kan ook met de Free trader, een koopman die het hele rijk doorgaat en alles koopt en verkoopt wat los en vast zit en om de zoveel tijd een opdracht heeft. Deze opdrachten zijn vaak simpel van aard, zoals haal wat spullen op of zoek de schat en ze zijn een leuke afwisseling van het toch wel drukke bestaan van een gouverneur.

Naast al deze bewoners zijn er ook nog anderen zoals jij aanwezig in de wereld en dan wordt het pas echt interessant. Deze inwoners zijn namelijk ook bezig met het koloniseren van de wereld en hebben ook meerdere eilanden nodig. Het is hun, vooral op hogere moeilijkheidsgraden, echter ook om de knikkers te doen…

Concurrentie aanpakken

Deze concurrenten bezetten namelijk ook eilanden en hebben ook bepaalde grondstoffen en eindproducten in voorraad. En dan kun je verschillende dingen doen:

Zo kun je vredelievend blijven en diplomatie uitoefenen. Zeg vriendelijk ‘ja’ op ieder aanbod voor een handelscontract en betaal indien gevraagd om de vriendschapsbanden aan te laten houden. Je kunt overigens ook hetzelfde doen en je concurrenten geld vragen, of anders verbreek je de contracten. Het doel is om voor een goede prijs de benodigde prodcuten te krijgen.

Diplomatie heeft echter een paar problemen: handelen kost geld, je krijgt er geen grond mee om nieuwe inwoners te huisvesten en vijandig gezinde concurrenten krijg je er niet mee om. Dan wordt het tijd om je leger in te zetten. Hiervoor bouw je militaire faciliteiten, train je manschappen en bouw je schepen om ze te vervoeren. Ondertussen verklaar je de oorlog en val je een eiland aan. Verover het en je hebt een nieuwe plaats voor grondstoffen en huisvesting, maar als je verliest, dan kan de tot vijand geworden concurrent jouw eilanden gaan aanvallen. Anno 1701 is op dit moment al lang geen simpele bouw-je-rijk-simulator meer, want het spel blijkt dan ook alle elementen van een RTS-game te bevatten. Zo worden al twee soorten spelers bediend in deze game.

Is diplomatie geen goede optie en directe militaire actie niet subtiel genoeg voor je, dan kun je altijd nog een zogenaamde ‘lodge’ bouwen en speciale troepen trainen. De eerste is de spion en die geeft in het geheim informatie door over de tegenstanders, zoals rijkdom en troepenmacht. Daarmee is het een vrij passief mannetje, maar dat maken zijn collegae, zoals de vergiftiger en de bommenlegger, meer dan goed, want die kunnen doelgericht delen van de rijken van je concurrenten platleggen. Uiteraard kunnen deze concurrenten precies hetzelfde bij jou doen…

Deze concurrenten hebben allemaal hun eigen identiteit, waardoor ze vredelievend en meegaand of juist uiterst agressief kunnen zijn. Door bepaalde concurrenten voor een nieuw spel te kiezen kun je dat spel dan ook in een bepaalde richting sturen, van gemakkelijk voor de beginneling tot moeilijk voor de die-hard en dat vind ik echt een pluspunt voor deze game.

Overigens hoeven de concurrenten niet computergestuurd te zijn: je kunt ook tot vier spelers tegelijk via LAN of Internet aan elkaar verbinden en dan vervangen deze spelers de computergestuurde figuren. Inderdaad: deze bouwsimulator en RTS-mix heeft een prima passende multiplayercomponent aan boord en dat op zich is ook al weer een mooi pluspunt.

Techniek

Bij deze wagonlading gameplay zou je verwachten dat er kosten gespaard zijn op het gebied van graphics en geluid, maar niets is minder waar. De game ziet er prima uit, met mooie graphics in sprankelende kleuren die echt bij een eilandenrijk in de Nieuwe Wereld horen. Overal beweegt wel wat, van inheemse dieren tot fanfares in de straten van steden waar je burgers bijzonder tevreden met je zijn. Je kunt je rijk van hoog boven de wolken bekijken, om daarna tot vrijwel straatniveau in te zoomen en ook op dat niveau is er nog zoveel detail aanwezig om, dat je soms vergeet dat je verder moet gaan met het besturen van je rijk, in plaats van inwoners te begluren.

En het geluid? Nou, de voice-overs zijn prima én in stijl, wat de game alleen maar verrijkt en de muziek is van het typische soort dat constant herhaald wordt, maar op de een of andere manier toch niet irritant gaat worden.

Conclusie

De mogelijkheden in ANNO 1701 zijn zeer divers: je kunt het bij een simpel stadje houden, of je gaat voor het hoogste bevolkingsniveau. Je handelt wat of je gaat vol in de aanval. Je laat je leger de vijand met de grond gelijk maken, of je stuurt spionnen en saboteurs op pad. Ondertussen moet je je inwoners tevreden houden, handelsroutes opzetten en ben je dus bezig één van de meest complete simulaties op dit gebied te spelen, die er ook nog eens erg gelikt uitziet. De verschillende moeilijkheidsgraden geven daarbij ieder soort speler de juiste uitdaging, van absolute beginneling, tot fervent aanhanger van de ANNO-serie. ANNO 1701 houdt je vele uren zoet en het is daarmee wat mij betreft een zeer goede vulling voor de lange winteravonden die inmiddels zijn aangebroken.