Het in 2010 verschenen Civilization 5 kon op een uitstekende ontvangst rekenen en de uitbreidingen Gods & Kings en Brave New World maakten het totaalpakket in de daaropvolgende jaren alleen nog maar beter. In 2014 verscheen vervolgens Civilization: Beyond Earth een spin-off op de welbekende strategiefranchise. Dit deel kon echter rekenen op wat minder populariteit en het is dan ook hoog tijd voor Civilization 6!
Planning is cruciaal
Hoewel ontwikkelaar Firaxis met onder ander de zeshoekige tegels sterk voortborduurt op de fundering die het met Civilization 5 heeft gelegd, brengt Civ 6 echter ook een flinke lading vernieuwing in de franchise. Die veranderingen zitten in zowel grote als kleine dingen en misschien wel het opvallendste is de introductie van districts. Hierbij kun je al in de beginfase van het spel je stad focussen op datgene wat belangrijk voor je is. Ga je voor een science victory? Dan bouw je een campus, die talloze wetenschappelijk voordeeltjes op zal leveren. Ga je voor de, compleet nieuwe, religieuze overwinning? Dan bouw je een holy site om zo zo snel mogelijk een godsdienst op te kunnen richten. Niet alleen moet je goed bedenken in welke volgorde je de districten aan je stad wilt toevoegen, ook de plaatsing is van groot belang. In Civilization 6 bevinden deze districten en de wonders zich namelijk niet in je stad, maar in de tegels daaromheen. Planning is daarbij cruciaal, want diverse locaties kunnen je bonussen opleveren en veel van de wonders kunnen sowieso maar op een beperkt aantal plaatsen. Zo moet je de Ruhr Valley bijvoorbeeld plaatsen aan een rivier én naast een Industrial Zone met een factory.
Fascisten en democraten
Een andere in het oog springende vernieuwing bevindt zich bij de tech tree, die eigenlijk in tweeën is gedeeld. Naast de tech tree, waarin je met science nieuwe technologiëen kunt verkrijgen, is er namelijk ook de civic tree. Waar de tech tree je vooral direct nieuwe gebouwen en eenheden oplevert, zorgt de civic tree voornamelijk voor diverse bonussen. Deze ontvang je in de vorm van kaarten waarvan je er een beperkt aantal in kunt zetten. Hierbij kan onderscheid gemaakt worden tussen militaire, diplomatieke en economische kaarten evenals wildcards. Afhankelijk van het Government dat je kiest, kun je in iedere categorie een bepaald aantal kaarten inzetten. Zo kan je met een fascitische overheid veel militaire kaarten inzetten, terwijl je bij een democratie vooral voor economische bonussen kunt gaan. Het spreekt voor zich dat je dus die bonussen kiest die aansluiten bij jouw speelstijl. Naar mate het potje vordert kan je ook wijzigingen doorvoeren naar gelang de situatie daarom vraagt.
Middels zowel de districten als het Government heb je nog meer middelen om naar het overwinningstype van jouw keuze toe te werken. Hierbij zijn wetenschappelijke en militaire winst zoals vertrouwd, maar is er vernieuwing te vinden in de religieuze en culturele overwinning. Bij de culturele overwinning dien je namelijk zoveel mogelijk toeristen naar jouw steden te trekken en dat doe je met behulp van wonders, je theater district en met behulp van Great Artists, Great Musicians en Great Writers. Met de schilderijen, boekwerken en muziek die je van deze Great People ontvangt, wek je immers ook interesse van toeristen op. Natuurlijk zijn er nog meer Great People, want ook op militair, wetenschappelijk en economisch vlak kun je hiermee talloze bonussen verzamelen. Tot slot helpt een Great Prophet je om een religie op te richten, die een volledig andere speelstijl met zich meebrengt. Je kunt namelijk ook winnen door alle civ’s tot jouw religie te bekeren en dat doe je met behulp van de Missionary, Apostle en de Inquisitor. Deze religieuze eenheden staan compleet los van de militaire eenheden en zorgen daarmee voor een losliggende strijd, die veel geniepiger is dan de harde hand van je militairen.
Stacks of Doom
Tegelijkertijd brengt Civilization 6 dus ook talloze kleine wijzigingen die desalniettemin de nodige impact hebben. Zo kon je in Civ 5 maar één eenheid per tegel kwijt om de ‘stacks of doom’ uit voorgaande Civ-games te vermijden. In Civilization 6 is er een compromis gevonden en kan er in beperkte mate gestapeld worden. Je kunt namelijk twee of drie dezelfde units samenvoegen, waarna je eenheid vanzelfsprekend krachtiger wordt (maar niet zo sterk als twee losse units). Fijn is ook dat je verschillende eenheden aan elkaar kunt koppelen, zo kan je je warrior of cavalerie-eenheid je settler laten escorteren om te voorkomen dat die veroverd wordt door een andere (al dan niet computergestuurde) speler of de barbarians.
Een ander voorbeeld van zo’n klein, maar fijne toevoeging is de ‘casus belli’. Als je een andere speler de oorlog verklaart, kan je hier een reden voor geven, bijvoorbeeld omdat je een stad terug wilt veroveren of een religieuze oorlog. Als gevolg hiervan zullen de overige civilizations jou minder hard veroordelen voor het feit dat je een oorlog gestart bent. Desalniettemin mag er nog wel wat gesleuteld worden aan de A.I. van je opponenten, aangezien ze nogal wispelturig aanvoelen. Als je bijvoorbeeld een nieuwe stad opricht, die ook maar enigszins in de buurt van het gebied van een ander ligt, levert je dit gelijk kritiek op. Anderzijds heeft de A.I. er in het geheel geen bezwaar tegen om een stad zo’n beetje tegen jouw steden aan te bouwen. Ook word je soms wat al te makkelijk tot in het eind der tijden als onruststoker gemarkeerd, terwijl sommige opponenten nog veel oorlogslustiger acteren. Het zijn echter maar kleine kritiekpunten, net zoals het feit dat de talloze bonussen die je voor van alles en nog wat krijgt wat onoverzichtelijk kunnen zijn.
Conclusie
Hoewel Civilization 6 in de basis nog altijd ontzettend herkenbaar aanvoelt, zet Civ 6 je toch weer even op scherp. De introductie van districts en het plaatsen van je wonders buiten de stad zorgen ervoor dat je veel beter moet nadenken op welke manier je je stad opbouwt en waar je je nieuwe steden sticht. Ook de introductie van de civic tree en overheidstypen zorgen ervoor dat je je civilization nog beter kan organiseren naar jouw speelstijl en het soort overwinning dat je nastreeft. Daarbij zijn in Civilization 6 vooral de culturele en religieuze overwinning interessant, omdat deze op een aangename wijze op de schop zijn gegooid. Daar blijft het echter niet bij, want er is ook een legio aan kleinere vernieuwingen doorgevoerd die het leven in Civilization 6 allemaal weer net wat even makkelijker of interessanter maken. Hoewel Firaxis nog wel even door mag sleutelen aan de A.I., met name op het front van diplomatie, en alle bonussen die je in Civ 6 kunt verzamelen niet altijd even duidelijk zijn, doet dit nauwelijks af aan de uiterst fraaie game die Firaxis heeft neergezet. Het maakt van Civilization 6 een game die weer vele (tientallen) uren op zal slokken, want je kan toch nog best één beurtje spelen voor je naar bed gaat?