Naast alom geprezen software en service breidt Valve het Steam-aanbod volgende maand ook uit met de Steam Controller en de Steam Link. Nieuwe, fysieke producten die het mogelijk maken de game-ervaring van je pc op een andere manier te ervaren. Vooral de Steam Controller was een aparte zet, aangezien de markt der gamepads al jaar en dag in de ban is van andere, meer ervaren partijen. Menig pc-gamer heeft zijn heil dan ook al gevonden bij de betrouwbare Xbox 360-controller bijvoorbeeld. Daarom gooit de Steam Controller het ook over een alternatieve boeg: weg met de prehistorische analoge pookjes en voorwaarts met zelf te tweaken, digitale touchpads! Echter, werkt dat ook naar behoren?
Middensegment, met een technologische twist
Vanaf begin december moet de Steam Controller (en Steam Link) te bestellen zijn via Steam zelf, voor de schappelijke richtprijs van 54,99 euro. Voor die prijs krijg je uiteraard de gamepad, de bijbehorende AA-batterijen en een USB-ontvanger om draadloos aan de slag te kunnen met de nieuwe controller. Daarmee plaatst de Steam Controller zichzelf in het middensegment van het complete aanbod. Duurder dan menig budgettair hompje bestuurplastic, maar wel een tik goedkoper dan bijvoorbeeld een nieuwe Xbox One-controller met een draadloze adapter voor de pc erbij. En dat is opvallend, want met de implementering van een relatief nieuwe technologie zou je toch sneller denken aan een wat forsere prijs.
De controller beschikt verder over alle denkbare en broodnodige knoppen en features van een hedendaagse gamepad. De herkenbare ABXY face buttons, trilfunctie, twee schouderknoppen, trekkers links en rechts en een drietal menuknoppen, waaronder natuurlijk het lichtgevende Steam-embleem waarmee je terugkeert naar Steam Big Picture. Alles om je pc-games over te hevelen naar een console-achtige ervaring. Als extraatje vinden we nog twee flippers op de rugzijde die niet alleen erg gemakkelijk in te drukken zijn, maar ook in legio games goed van pas zouden komen. Je geweer herladen met zo’n rugtoets voelt immers toch sneller en passender aan dan je duim verplaatsen naar bijvoorbeeld de volop uitgewoonde X-toets.
Maar qua pookjes en vierpuntendruktoets springt de Steam Controller er pas echt uit. Zo is er sprake van slechts één analoge joystick en verder hebben de welbekende pookjes en de druktoets plaatsgemaakt voor twee geronde trackpads. Prominent en groot geplaatst, niet te missen in het ontwerp van het geheel. Deze streelbare tepelhoven zijn in staat te functioneren als vrij bestuurbare muis, maar kunnen ook tal van andere ‘echte pookjes’ en andere stuurmiddelen emuleren. Bovendien zijn de touchpads uitgerust met haptic feedback, wat wil zeggen dat men een aangename ‘klik’ hoort en voelt bij elke beweging die de vinger erop maakt. Merkbaar, maar niet storend. Hiermee is het wel mogelijk geworden om toch een vorm van weerstand te voelen als je het digitale pookje een bepaalde kant opduwt, al is het uiteraard niet te vergelijken met de precisie die je hebt bij een fysieke joystick.
Trackpad als pookje: flexibel of problematisch?
Het zal een kwestie van smaak en gewenning zijn, maar persoonlijk ben ik geen groot voorstander van deze aanraaktechnologie als primair element van een gamepad. De Steam Controller is uiteraard vrijuit aan te passen naar smaak en vooral de trackpads kennen legio verschillende instellingen en opties (ook per game instelbaar of te downloaden via de community), maar toch kon ik niet ontsnappen aan het gevoel dat ik liever een analoge besturingspook onder de duim hield. De trackpads zijn namelijk aardig nauwkeurig en de subtiele, magnetische feedback voelt als een welkome toevoeging, maar in the heat of the moment doen de digitale cirkeltjes toch onder aan een oud en vertrouwd pookje. Je maakt er minder onverwachte fouten mee en je voelt beter waar je duim precies zit ten opzichte van de rusthouding. Belangrijke aspecten bij een verhit potje Rocket League bijvoorbeeld. Voor minder competitieve games blijkt de gamepad dan toch beter in zijn element, zoals bijvoorbeeld een RTS-game of een rustige RPG.
In het design probeert de Steam Controller de trackpads ook zo goed mogelijk naar voren te brengen. Of, beter gezegd: goed naar achter te duwen. De bovenzijde van de gamepad oogt en voelt namelijk als een kommetje, het geheel buigt naar binnen in een subtiel ‘kuiltje’. Hierdoor ligt de controller erg stevig in de hand en komen je duimen automatisch op de juiste plekken terecht. Ook de trackpads zelf zijn heel subtiel komvormig, zodat je duimen snel het middelpunt van het totale raakvlak kunnen vinden. Een goed overwogen keuze voor de Steam Controller als invoerapparaat, maar esthetisch misschien niet de beste zet voor het product. Toegegeven: de grip is goed, maar qua overkomen is de gamepad hierdoor wel wat lomper in het aanzicht. Waar PlayStation en Xbox nu hun eigen kenmerkende vormen en goed uitgedachte accenten gebruiken, komt Steam met een wat minder charmant ogende ‘blob’ om je games mee te besturen. Wederom een kwestie van smaak, maar door de ongewone en minder tijdloze vorm van het geheel is het wel een overweging die je voor jezelf na moet gaan. Wil je dit permanent op de salontafel hebben liggen of wordt het een doorn in het oog?
Betwijfelbare keuzes
Sowieso is de Steam Controller hier en daar wat opmerkelijk als het aankomt op (design)keuzes. Zo bestaat bijvoorbeeld het oppervlak van het product voor een gedeelte uit hoogglans plastic, wat doorgaans niet goed wil combineren met vettige vingers. Gezien je continu met je zweterige tengels aan de controller dient te zitten, maakt dat het uiterlijk ook weinig sexyer dan het is. Vrijwel elke levenslijn van je handpalm wordt in vet en/of zweet afgedrukt op de gamepad, een voorwerp dat ik persoonlijk liever smetloos houd. Om de Steam Controller dus redelijk schoon en hoogglans te houden, moet je te allen tijde klaarstaan met een poetsdoek en een spuitfles Blue Wonder.
Daarnaast is ook de plaatsing van de eerdergenoemde face buttons wat ongebruikelijk. Normaliter verwacht je dat de A (of het kruisje op de PlayStation) het dichtst bij het respectievelijke pookje ligt: die heb je immers het vaakst en het snelst nodig in het gros van de games. In het geval van de Steam Controller echter, zit de A juist het verst verwijderd van waar je rechterduim in rust te vinden is. Helemaal onderop, een paar centimeter weg van de trackpad aan de bovenzijde. Om dus praktisch de meest gebruikte knop te bereiken, moet je een opvallende afstand overbruggen eer je er daadwerkelijk op kunt drukken. Dat kost tijd en kan mogelijk gaan irriteren tijdens speelsessies. Uiteraard kun je dit soort zaken naar smaak aanpassen per game, maar dan is dus vrijwel geen enkel spel meer echt plug n’ play met dit apparaat. Door een opvallende designkeuze van Steam zijn straks duizenden gamers bij elke nieuwe game hun A-, B-, X- en Y-knoppen wederom om aan het wisselen of moeten ze continu op zoek naar controller mappings die hun beter liggen dan de standaard layout. Dan hadden ze beter een voorbeeld kunnen nemen aan PlayStation en Xbox en iets meer in het vaste stramien van de hedendaagse controller kunnen blijven.
Ook over de trekkers achterop de Steam Controller ben ik niet bepaald te spreken, jammer genoeg. Weliswaar heeft men gedacht aan een aangename klik als de trigger helemaal wordt ingedrukt, maar door deze klikkertjes kunnen de trekkers significant minder ver ingedrukt worden dan bijvoorbeeld die van de standaard Xbox One-controller kunnen. Voor een shooter is die korte drukafstand en het bijbehorende klikje misschien erg prettig, maar in bijvoorbeeld een racegame heb je liever meer speling in de trekker zelf, zodat je preciezer kunt gassen en remmen. Helaas is het niet mogelijk de klik uit te schakelen of verder iets te tweaken aan de triggers an sich, waardoor de Steam Controller zichzelf niet heel toegankelijk heeft gemaakt voor onder andere de fanatieke racer of virtuele piloot.
Afwerking
Misschien ben ik een azijnpisser, misschien heb ik te hoge standaarden, maar naar mijn idee doet de Steam Controller onder als het aankomt op de afwerking van het geheel. Mogelijk is dit dan ook waar de relatief schappelijke prijs voor de controller vandaan komt. De controller werkt immers naar behoren en beschikt over vrijwel alles wat een degelijke hedendaagse controller dient te hebben, maar voelt gewoon nét iets te goedkoop aan om echt over te komen als een ‘premium’ stukje gamewaar. Je zou denken dat Steam haar dappere early adopters beloont met een controller van wereldklasse, maar dat nobele streven wil niet op alle fronten doorschemeren.
De klik van sommige knoppen voelt wat plastic aan en ook het gewicht is een aardig tikkeltje lichter dan bijvoorbeeld die van de Xbox One-controller. Dat wil niet zeggen dat het niet degelijk is, maar wie de controller in zijn handen heeft gehad, begrijpt misschien wat ik bedoel. Zowel Xbox als PlayStation hebben jarenlange research in hun primaire accessoire zitten en dat maakt het dat diens controllers erg prettig aanvoelen, van het specifieke gewicht tot aan die precieze klikjes in de knoppen. Zo’n klikje of net die ene gram kan bepalen of je voor het ene of het andere kamp gaat. Bij de Steam Controller is het voor nu nog een beetje een gok. Men weet vooralsnog niet precies wat de doelgroep zoekt in een controller en diens gevoel, en dat merk je soms goed als je aan de slag gaat met het nieuwe vehikel. ‘Loze’ klikjes en weinig blijk van hoogwaardige afwerking. Maar zo heb je dus wel een high-tech controller tegen een middensegmentprijs.
Conclusie
Heeft Steam een functionele controller op de markt gezet? Ja. Gaat de Steam Controller de wereld van pc-gaming veranderen? Voorlopig niet, helaas.
Steams community-gedreven invoerapparatuur heeft met diens trackpads een aantal nieuwe features voor controllers toegankelijk gemaakt, zoals het ook kunnen bespelen van een doorsnee RTS of het emuleren van een trackball of zelfs een touch-toetsenbord, maar van een leien dakje gaat het allemaal nog niet. De digitale touchpads zijn aardig bruikbaar voor legio spellen, maar gewoonweg niet in staat om haarscherpe precisie te leveren. In het geval van online shooters, racegames en andere competitieve spellen ben je nog steeds beter af met een ouderwetse, analoge pook dan met de nieuwe trackpads, hoe hoog hun gadget-gehalte ook is. Bovendien zal je als gamer toch ook echt af moeten wegen hoeveel waarde je hecht aan het uiterlijk en de afwerking van het geheel. Doordat de controller kromt om de trackpads in een beter licht te zetten en de kosten zijn gedrukt met ietwat goedkopere afwerking, is het design niet bepaald tijdloos en voelt lang niet alles op de Steam Controller even gedegen aan.
De huidige Steam Controller lijkt voor mij momenteel meer op een soort grofjes uitgewerkt prototype. De unieke nieuwigheid die het levert heeft zeker potentie, maar er is te onzorgvuldig nagedacht over de aspecten rondom dat vernieuwende aspect. De plaatsing van sommige knoppen, het algehele gevoel van het apparaat en het fysieke ontwerp bovendien. Er bestaat zeker een kans dat Steam nog echt groots doorbreekt in de markt der gamepads, maar dat zal waarschijnlijk niet zijn met het huidige model van de Steam Controller