Het is weer eens tijd voor Halloween en dat leek mij een perfecte gelegenheid om eens terug te blikken op mijn grootste angst, het beruchte Amnesia: The Dark Descent. Deze titel moet het met name hebben van psychologische horror en laat dat nou juist mijn zwakte zijn. Er zijn echter maar weinig horror-games geweest die mij werkelijk bang wisten te maken, want er is een enorm verschil tussen schrikken van een willekeurig monster en overweldigd worden door een ongekende doodsangst. Wanneer een game het laatstgenoemde scenario voor weet te schotelen, heb je een uitstekende horror-ervaring…
Stom, stom, stom…
Pas een half jaar na de release van Amnesia kwam ik achter het bestaan van de titel. Dat vond ik op z’n minst gezegd zonde, want ik had graag bij de release een review willen schrijven. De game heeft namelijk een ongekende indruk op me gemaakt, een indruk die op mijn netvliezen en hersenschors gebrand staat voor de rest van mijn leven. Toegegeven, bij titels zoals Condemned en Silent Hill stond het angstzweet tevens op ongangbare plekken, maar in het geval van Amnesia toch net even heel wat meer…
Een eenzame strijd
Het concept van Amnesia lijkt rechtstreeks uit Resident Evil te komen, want je wordt als speler gedumpt in een eenzaam kasteel. Het doel is vrij simpel: zie te ontsnappen, ontdek het achterliggende verhaal en overleef. De strijd die voor je ligt, is een pittige, want er zijn geen wapens te vinden en te gebruiken tegen de dreigingen die komen. Het is enkel jezelf, een olielamp en gezond verstand. Dit is de allereerste kracht van Amnesia, want in tegenstelling tot de meeste games binnen het genre kun je niet terugvechten. Je bent machteloos…
Toch wel of toch niet?
Het horrorgenre is in drie stukken te verdelen. Als eerste zijn er de klassiekers, zoals Doom 3, waarbij je constant geconfronteerd wordt met “schrikmomenten”. De gemiddelde liefhebber is tegenwoordig vaak immuun voor dergelijke titels, want ze zijn nou eenmaal erg cliché. Desondanks wist Doom 3 mij te voorzien van een hartverzakking, dankzij een zeker stuk met een monster en een ruit. Hierna gaan we over op het tweede, veel intensere subgenre, waarin titels zoals Condemned vallen.
Dat genre begint al de psychologische kant op te gaan, door spanning te creëren met uitstekend geluid. Je denkt iets te horen, er lijkt niets te zijn en ineens duikt er iets op! In dit geval draait het tevens om schrikmomenten, maar ook om het uitoefenen van angst voor wat er eventueel kan komen. Toch is dit subgenre niet perfect te noemen voor de fans van psychologische horror, want veelal ben je in staat om je te weren tegen de dreigingen. Dit gaat echter niet op voor de derde categorie…
Nu komt Amnesia: The Dark Descent om de hoek kijken, want in deze game, en zo ook het subgenre, wordt er niet gefocust op het laten schrikken van de speler. In plaats daarvan wordt er een constante spanning gecreëerd, om je in de waan te laten dat er iets gaat komen, terwijl dat eigenlijk niet het geval hoeft te zijn. Het gevoel kennen we vast wel, zoals bij het betreden van een lange, duistere gang. Er wordt gespeeld met de geest, door subtiele geluiden, details in de vele omgevingen en een altijd dreigende vijand.
Geen gemakkelijk doel
In Amnesia is het duister niet je vijand, maar je vriend, een idee dat alleen al bij de gedachte voor kippenvel zorgt. Om in-game helder te blijven, dien je puzzels op te lossen, maar het kasteel wordt bewaakt door vreselijke monsters. Wanneer er een variant verschijnt, kun je alleen maar vluchten en een schuilplek zoeken in een donker hoekje. Vervolgens is het hopen dat je niet ontdekt wordt…
Zo vergeet ik nooit meer het moment dat er een monster tevoorschijn kwam in de kamer naast mij. Mijn enige optie was om me te verbergen in de kast, met de deuren dicht, om vervolgens maar te bidden dat ik niet gezien werd. Toch was ik in de verleiding om te kijken, dus voorzichtig opende ik langzaam één van de deuren. Het monster keek me niet direct aan, want hij was met zijn rug naar mij gekeerd. Deurtje maar weer dicht en afwachten maar, toch?
Maar nee, ik maakte een grote vergissing, want enkele seconden later barstte hij keihard door de kastdeuren heen; ik was zowat van de grond af te rapen. Je kunt het je simpelweg niet permitteren om fouten te maken, want Amnesia straft je direct. Zo mag je het monster ook niet aankijken, want dan daalt je helderheid. Eenmaal te laag, ben je niet langer in staat om te rennen, laat staan te vluchten.
Een onzichtbare vijand
Het beste voorbeeld van psychologische manipulatie is wellicht het onzichtbare monster dat zich schuilhoudt in water. Het beest reageert wanneer je het water betreedt, waarbij je enkel plonzen te zien en te horen krijgt. Alleen op de droge plekken ben je dus veilig, maar je bent alsnog niet bepaald op je gemak als de laatste plons vlak voor je eindigt. Je ziet het lieverdje niet, maar hij zit er wel!
Om het geheel af te maken, moet je op bepaalde momenten het water betreden voor het oplossen van de puzzels. Nog nooit is het zo intens geweest om een hek of een deur te openen in een game en dat maakt het nou zo lastig om te blijven spelen. Ik zal verder niets verklappen, want er worden nog vele trucjes gespeeld met de geest wanneer water aan bod komt in Amnesia.
De beloning
De game moet het echter niet alleen van de horror hebben, want je krijgt ook een rijke geschiedenis mee van het kasteel, het stemwerk is uitstekend en na het voltooien van één van de vele, pittige puzzels is het gevoel zeer belonend. Ondanks dat ik constant doodsbang was, bleef ik te allen tijde gemotiveerd om door te zetten, want ik moest en zou meer te weten komen over Daniel, waarom hij zich in het kasteel bevindt en hoe de monsters zijn ontstaan.
Door al die succesvolle elementen, zoals sfeer, details, stemwerk, verhaal en nog veel meer, durf ik Amnesia de beste horror-game aller tijden te noemen. De fans van psychologische horror kunnen sowieso beamen dat we in elk geval met de engste game binnen het genre te maken hebben. Iedereen die dol is op een angstaanjagende game kan ik Amnesia aanraden, vooral nu de titel in de aanbieding is op Steam. Grijp die kans, doof de lichten, gooi het volume omhoog en bereid je mentaal voor op een onvergetelijke rit…