S.T.A.L.K.E.R.: Clear Sky

Het duurde jaren voordat S.T.A.L.K.E.R.: Shadow of Chernobyl verscheen en dat zorgde ondanks de zeer sfeervolle game die het was toch voor een aantal teleurstellingen. Nu, net iets meer dan een jaar na die game, verschijnt er al een prequel. Een simpele cash-in zou je denken, maar S.T.A.L.K.E.R.: Clear Sky blijkt veel meer te zijn dan dat, misschien zelfs meer dan zijn voorganger.

Terug in The Zone

S.T.A.L.K.E.R.: Clear Sky is de stand-alone voorloper van S.T.A.L.K.E.R.: Shadow of Chernobyl. Je speelt hierin echter niet Strelok, die voor het eerst het centrum van The Zone bereikt, maar een naamloze huurling die aan het begin van de game door een blowout geveld wordt. Mochten dingen als ‘Strelok’, ‘The Zone’ en ‘blowout’ je ongewoon in de oren klinken, pik dan even Shadow of Chernobyl op bij de plaatselijke gamesverkoper. Clear Sky mag dan namelijk wel stand-alone en een prequel zijn, voor veel dingen is het handig dat je al weet hoe de wereld van S.T.A.L.K.E.R. in elkaar steekt en verder is het iedere keer weer leuk om delen van het voorgeschiedenis van Shadow of Chernobyl voor je ogen te zien gebeuren.

Terug naar het verhaal: je bent een naamloze huurling die na een ongekend felle blowout wordt gevonden door leden van de Clear Sky-groepering, die zich in de moerassen rondom Cordon ophouden. Hun doel is het bestuderen van en samenleven met The Zone. Zij geloven dat The Zone reageert op iedere ‘aanval’ op haar en de gigantische blowout aan he begin van de game duidt er volgens hun op, dat het hart van The Zone haast moet zijn geraakt. Tja, hoe zou dat toch zitten… Het is eigenlijk een wonder dat je nog leeft en wat nog meer onverklaarbaar is, is het feit dat je lichamelijk sterker en fitter bent dan iedereen juist door die blowout. Dit heeft ook zijn prijs: iedere volgende blowout – er vinden regelmatig kleintjes plaats – tast je zenuwstelsel aan en samen zullen ze uiteindelijk je dood betekenen. Je missie door het spel is het vinden van de veroorzaker van de blowouts en dit gevaar uitschakelen.

Bende-oorlogen

De rode draad in Clear Sky is deze zoektocht, net zoals het elimineren van Strelok de rode draad was door Shadow of Chernobyl. Het verhaal van Clear Sky kent echter meer lagen. De wereld van deze prequel wordt namelijk bewoond door verschillende groeperingen, zoals Clear Sky, Freedom, Duty, bandieten en het leger. In Shadow of Chernobyl hadden Duty en Freedom een kleine oorlog, schoot het leger voornamelijk op eenzame Stalkers en had iedereen last van bandieten. In Clear Sky heeft iedere groepering één andere groepering waartegen zij strijdt en jij kunt je zo ongeveer wanneer je maar zin hebt aansluiten bij één van die groeperingen. Hiervoor moet je een aantal missies uitvoeren die vaak onderdeel zijn van het hoofdverhaal en de leider van de betreffende groepering (of clan, zoals ze zichzelf noemen) vragen of je mag meedoen. Zodra je lid bent, ben je direct goede vrienden met de rest van je nieuwe clan en dat levert missies op die voor een leuk zakcentje kunnen zorgen. Dat geld kun je dan weer uitgeven bij eigen traders van de groepering, die dankzij jouw lidmaatschap minder zullen rekenen voor hun waren.

Lid zijn van de ene groepering betekent echter ook automatisch vijand zijn van de tegenstander. Dat betekent allereerst dat ze schieten als ze je zien en verder dat je als jouw groepering ergens weer in gevecht is met de tegenstander, er een beroep wordt gedaan op jouw vaardigheden als je toevallig in de buurt bent. Het landschap van Clear Sky is welhaast bezaait met bases en tot ‘outpost’ omgedoopte kampvuurtjes. Het doel van iedere groepering is al deze bases in bezit krijgen. In feite zijn het ordinaire bende-oorlogen waarbij telkens jouw hulp gevraagd wordt. Negeren is echter ook een optie en ook zonder jou gaan de oorlogen telkens door. Negeren heeft maar één groot nadeeler gaat geld aan je neus voorbij.

RPG

Geld is uiteraard handig, want net als in Shadow of Chernobyl kun je wapens, munitie en persoonlijke bescherming bij traders aanschaffen. Ook zijn spullen in het wild te vinden, vooral na schietpartijen kun je zo wapens en andere ‘loot’ oppikken en aan traders verkopen en soms zit er een bijzonder wapen voor jezelf tussen.

Naast traders zul je echter ook upgraders aantreffen in de grote kampen die iedere groepering heeft. Een upgrader helpt je bij het herstellen van je wapens en pantser, die dus eindelijk te repareren zijn. Dat was een groot gemis in Shadow of Chernobyl. Uiteraard gaat dat niet voor niets. Upgraders heten trouwens niet voor niets upgraders en geen reparateurs, omdat hun voornaamste handigheid het verbeteren van je uitrusting is. Voor een paar roebels heb je plots een wapen dat sneller vuurt of meer munitie aan kan, of beide als je daar het geld voor had. Je kunt dus zelf je wapens en daarmee een beetje je vaardigheden aanpassen, wat toch redelijk wat van RPG wegheeft.

De loot die je bij lijken vindt en de kleine missies die pakweg een derde van de bevolking van The Zone voor je heeft doen ook sterk aan een RPG als bijvoorbeeld The Elder Scrolls IV: Oblivion denken. De bijna geestdodende ‘kun object X op plaats Y even voor me halen’ of ‘breng me X stuks munitie van soort Y’ doen mij in ieder geval terugdenken aan vergelijkbare RPG-sleur in andere games. Op een gegeven moment heb ik het dan ook echt gehad met de zoveelste bewoner die niet zelf 500 meter wil lopen voor een pistool dat net iets zwarter is dan de rest heeft of een theedoek die magische krachten zou hebben. De wereld van Clear Sky is gelukkig open genoeg om zelf te bepalen wat je doet. Je kunt vrijwel vanaf het begin bijna de gehele Zone doorwandelen en dan bijvoorbeeld op zoek gaan naar de erg waardevolle artifacts.

Deze artifacts zijn namelijk ook terug en kunnen je weer van bijzondere gaven voorzien. Ze vinden is echter stukken moeilijker dan in Shadow of Chernobyl. Er zijn er namelijk al veel minder dan in het eerste deel en ze hebben verder de eigenschap alleen in anomalies te liggen, waardoor je dus met gevaar voor eigen leven naar ze op zoek gaat. Het vervelendst is echter dat ze een beetje ronddansen door de anomalies en dus niet op één plek blijven liggen en bovendien onzichtbaar zijn totdat je vlak voor ze staat. Gelukkig heb je artifactscanners om je hierbij te helpen, die afhankelijk van hun niveau ongeveer kunnen zeggen of je de goede richting uitgaat tot aan dat ze je bijna precies hun locatie verraden.

A.I. er niet op vooruit

Ten opzichte van Shadow of Chernobyl zijn de vuurgevechten in Clear Sky moeilijker geworden. Enkele nieuwe wapens, zoals een jachtgeweer met normale loop, maken je aan het verkeerde einde van de loop al moeilijker en als je geraakt wordt, reageert je lichaam ook anders. Je zult namelijk gaan bloeden en dat kun je alleen met verband wat aan doen. In Shadow of Chernobyl was bloeden slechts sporadisch aan de orde en kon iedere medkit er wat aan doen.

De AI van de NPC’s is er verder niet echt op vooruit gegaan. Ze kunnen nu wel meer posities aannemen om dekking te zoeken, maar verder zijn het nog steeds ventjes die wat op en neer rennen of zonder dekking al schietend op je afkomen. Soms is dat prettig, als je een groep tegenstanders wilt aanpakken. Op momenten dat je samen met bondgenoten een gevecht aangaat, is het soms tenenkrommend hoe snel en simpel ze neer gaan door foute routes te kiezen of stil te blijven staan. In het donker hebben NPC’s ook nog eens de neiging totaal de andere kant op te kijken dan van waar ze geraakt worden. Sluipen is daarmee iets eenvoudiger geworden, maar staat nog steeds vrij laag onderaan het lijstje te prefereren tactieken. Je stealthmeters zijn namelijk verdwenen.

Been there…

Je avonturen vinden plaats in gedeeltelijk nieuwe en gedeeltelijk gerenoveerde gebieden (al kan dat laatste bij een prequel natuurlijk niet). De game begint bijvoorbeeld in de moerassen rondom Cordon, een gebied dat in Shadow of Chernobyl niet eens genoemd werd. Zodra je daar klaar bent – zie het als een soort tutorialgebied – kom je Cordon terecht en kun je als je wilt direct naar Agroprom, Yantar, Dark Valley, etc. Alle gebouwen staan hier nog zoals je gewend bent, met hier en daar een gesloten deur of juist niet-ingestorte doorgang. Het verhaal van Shadow of Chernobyl blijft zo wel intact.

Een aantal gebieden is hier en daar wel iets groter geworden. De extra ruimte wordt vooral gebruikt om extra doorgangen tussen gebieden te creëren. Verder zijn de al genoemde kleine kampen toegevoegd aan de omgevingen. Feest van herkenning? Voor mij in eerste instantie niet. Vooral het weerzien van het Cordon deed mij de moed een beetje in de schoenen zinken en dat werkt erg demotiverend als je nog ongeveer aan het begin van de game staat. ‘Niet weer dit gebied,’ was mijn gedachte gedurende de missies daar en ik wilde er dan ook snel weg. De aangrenzende en daardoor al snel bezochte gebieden rond Cordon konden me gelukkig uit dit slop trekken, omdat deze meer verschil met dezelfde gebieden in Shadow of Chernobyl vertonen. Dit verschil zit hem niet in plaatsing van objecten – integendeel – maar in het feit dat ze door andere groeperingen worden bewoond dan in laatstgenoemde game. Dit geeft ze net dat beetje frisheid wat nodig is.

Sfeerverlichting

Wat de gebieden ook een nieuwe uitstraling geeft is de sfeer die in Clear Sky wordt neergezet. Dit heeft alles met de graphics te maken. Met mijn huidige systeem kan ik de DirectX 10-versie van de game draaien en dat is zeker een aanrader! Details op de grond en op gebouwen komen net iets realistischer over, maar het is vooral de lucht die de show steelt. De zonsopgang is dankzij echte zonnestralen en schaduwen bijzonder spectaculair en ook de zonsondergang geeft dankzij de een speciaal kleurenpalet een warm en sfeervol gevoel. Regenbuien geven je daarentegen bijna koude rillingen en een doorweekt gevoel. Nachten zijn ook veel donkerder dan in Shadow of Chernobyl en daardoor ook sfeervoller. Het verdient aanbeveling hier niet te gaan rommelen met gamma- en brightnesswaarden, maar juist gebruik te maken van zaklampen en nachtzicht. Mede hierdoor wordt bijvoorbeeld ook sluipen een stuk realistischer. Soms het je ’s nachts geluk als een onweersbui zich voordoet, want dat is een waar spektakel aan licht én geluid.

Al deze effecten komen met een prijs, die je moet betalen voor de hardware die je ervoor nodig hebt. En dan nog garandeert een gloednieuw systeem niet alles, want een net nieuwe PC die toevallig werd afgeleverd toen ook Clear Sky binnenkwam valt de framerate soms dramatisch hard omlaag. Dynamische verlichting wordt op verschillende fora als reden aangeduid en blijkt ook te kloppen: zolang ik niet onder bepaalde omstandigheden in de richting van een kampvuur kijkt gaat alles goed en anders zit ik met een diashow.

Het lijkt erop dat een patch dit wel zal verhelpen en dan komt het grootste nadeel van Clear Sky aan het licht: vanuit het doosje is de game vrijwel onspeelbaar. De game crasht omdat je een savegame maakt na een bepaalde tijd, bepaalde quests oplost of soms gewoon omdat het 10:17 op een maandag is. De eerste patch maakte de game al iets stabieler, maar inmiddels zijn we, nog geen twee weken nadat de game hier verschenen is al bij de vierde patch. Sinds deze patch heb ik slechts eenmaal een crash naar de desktop kunnen ontdekken. Omdat deze optrad terwijl ik tijdens een blowout tussen twee gebieden besloot te reizen in plaats van dekking te zoeken, vergeef ik het de makers en verklaar ik de game bij deze vooralsnog stabiel.

Conclusie

Slechts een uur in de game bekroop mij het gevoel dat Clear Sky de game is die de makers bij Shadow of Chernobyl voor ogen hadden. The Zone is meer open en de bende-oorlogen maken er een meer levende wereld van dan voorheen. De wagonladingen aan side-quests en andere gebeurtenissen leiden wel af van het hoofdverhaal wat ditmaal ook minder lokt, maar verlengen de speelduur wel enorm en geven ook meer aanzet om de game nog eens een keer te spelen. Net als in Shadow of Chernobyl is ook ditmaal de sfeer de belangrijkste speler, die dankzij nieuwe grafische effecten nog doordringender is. Sommige vroeger kopers zullen je waarschuwen voor de crashes, maar als je gewoon netjes patcht tot de laatste versie is er eigenlijk niets aan de hand. Daarbij ligt de game voor gemiddeld de helft van een normaal geprijsde game in de winkels. Kortom: aanrader!