Metal Gear Solid 4 voelt, ondanks dat ze op een Blu-Ray disc gebrand staat, oud aan. Als het laatste in zijn ras. Als een oude krijger die voor het laatst ten strijde trekt. Omdat hij weet dat het zijn tijd is om te gaan. Hoofdpersoon Solid Snake is, vijf jaar na de gebeurtenissen van MGS2, door versnelde processen in zijn lichaam plotseling een bejaarde man geworden, met alle kwalen van dien. Met nog maar enkele maanden te leven is het tijd om zijn lotsbestemming te voltrekken: het stoppen van tweelingbroer Liquid Snake.
“War has changed”
Dat ‘Old Snake’ niet thuis is op dit nieuwe, haast geautomatiseerde slagveld wordt direct duidelijk. Zijn lichaam valt zowat uit elkaar, hij opereert alleen en lijkt alle veranderingen nauwelijks bij te kunnen houden. Zijn gedrevenheid om de eindstreep te halen is de tegenhanger van zijn vermoeidheid van het leven in een nieuw era. Zijn flexibiliteit op het slagveld is de tegenhanger van zijn onwil om te veranderen. Hij is een weerspiegeling van zijn maker, Hideo Kojima, die alle prachtige technologie in de PlayStation 3 met argusogen zag langsflitsen en besloot om voor zijn laatste Metal Gear niet meer aan de fundamenten van de serie te komen. Een wijze beslissing, zullen veel fans zeggen, maar veel nieuwelingen die op zoek zijn naar een topper op de PS3 zullen zeker verrast zijn. Verrast door de eindeloze tussenfilmpjes en de soms frustrerende gameplay, en uitleg over het verhaal en over jouw mogelijkheden over het slagveld ontbreken volledig. Al Snake’s moves zul je moeten leren via menu’s en zelf uitproberen. Kojima gooit je als nieuweling zonder waarschuwing in het diepe.
Dat MGS4 nieuwe spelers zo onvriendelijk behandelt is opmerkelijk, want de ontwikkelaars hadden nadrukkelijk beloofd dat de game toegankelijker zou worden. En ze hebben daar duidelijk hun best voor gedaan. De controls zijn bijvoorbeeld nog niet perfect, maar zeker verbeterd ten opzichte van vorige delen. Zo kan je de camera vrijelijk rond bewegen, wissel je voor schieten makkelijk tussen de over-de-schouder camera en first person, en camouflage activeert zichzelf als je jezelf tegen een muur drukt. Het aantal menu’s is beperkt gehouden en de onpersoonlijke Codec-gesprekken zijn bijna helemaal verdwenen. Het ligt dus duidelijk niet aan de ambities van de makers dat MGS4 zo ontoegankelijk is geworden, maar meer aan het feit dat de game zo verstrikt zit in de hoge verwachtingen van fans dat ze weinig speelruimte kregen om te innoveren.
Film? Game? Beide?
Metal Gear Solid 4 leunt erg op zijn audiovisuele kwaliteiten, en dat kan ook met de technologie die het spel ondersteunt. Grafisch kan de game zich meten met de mooiste games die in deze generatie zijn verschenen, ondanks de ongeïnspireerde grafische stijl. Denk Metal Gear Solid 2, maar dan in HD. De geluidseffecten zijn fantastisch, of het nou de verstomde inslagen van bommen zijn of de subtiele geluidjes van Snake’s nachtkijker als hij hem aanzet. De stemmen van de bekende stemacteurs tillen, met meer gegrom dan ooit, de vele personages tot een nieuw niveau. Het verhaal dat die personages vertolken is wel het minste van de serie. De makers voelden zich namelijk verplicht alle mysteries rond de games op te helderen. Ook zijn de eindbazen, die een belangrijke rol spelen in Metal Gear games, zijn gereduceerd tot oppervlakkige schimmen van eindbazen uit vorige delen.
Die kritiekpunten maken het geen slecht verhaal: het is één van de beste verhalen die we tot nu toe in een videogame hebben gezien. Het climacterische eind en de introductie van klassieke personages en locaties zullen sommige fans haast in extase brengen. Het mooiste is als al de bovengenoemde elementen op het goede moment samenkomen. Dan ontstaat er een geweldige combinatie tussen passieve en actieve entertainment: je weet niet of je een film speelt, of een game kijkt, of beide tegelijk doet. Op die momenten wordt Kojima’s visie, die al tien jaar ‘in the making’ is, werkelijkheid.
Dat was het goede nieuws. Het slechte nieuws is dat deze momenten zeldzaam zijn en dat de plank ook regelmatig wordt misgeslagen. Vooral tijdens de eerste act voelt het alsof Kojima de controller uit je handen rukt. Je hebt het gevoel dat je wel wilt spelen, maar het gewoon niet mag. De tweede Act gaat dan weer de andere kant op, met relatief weinig tussenfilmpjes en veel droge gameplay. De game is dan uit balans. Toch speel je door, want je weet dat achter deze heuvel weer een spannend gevecht of emotioneel moment op je staat te wachten…
Conclusie
Metal Gear Solid 4 is niet de game die het had kunnen zijn had kunnen zijn als Kojima kritischer naar zijn eigen werk gekeken had, en misschien ook niet de game die het had moeten zijn als topper voor de PlayStation 3. Het spel is, vooral in zijn eerste acts, uit balans. Het zit vol onduidelijkheden en overbodige tussenfilmpjes. Maar voor de fans maakt dat alles niet uit: zij begrijpen de unieke gameplay al, behoeven geen uitleg over het verhaal en zien alle subtiele referenties naar vorige delen. Zij kunnen optimaal genieten van de momenten die alleen Metal Gear kan bieden.
Nieuwelingen zullen zich misschien overdonderd voelen door het verhaal, beperkt door de tussenfilmpjes en gefrustreerd door de aparte gameplay. Daarom is, voor hen, de beste manier om met dit next-gen festijn te beginnen misschien om de eerdere delen erbij te grijpen, want alleen dan kan je begrijpen wat sommige mensen zien in dit weinig plausibele verhaal over een oude man, nanomachines en de verschrikkingen van oorlog…