Met de gigantische hype rond de release van Grand Theft Auto IV is nog maar eens duidelijk geworden dat GTA meer is dan een serie videogames. Na talloze na-apers en veel controverse is de serie nog steeds geliefd en razend populair. Wat maakt GTA zo aantrekkelijk en wat heeft het dat bij anderen ontbreekt?
Wat heeft Grand Theft Auto nou zo populair gemaakt? De cynische humor en kritiek op de Amerikaanse samenleving? De uitgebreide en gedetailleerde werelden, vol leuke details en interessante personages? Het machtsgevoel wat je krijgt door alles roekeloos op te blazen? Of is het juist dat je de vrijheid krijgt om te doen en laten wat je wilt? Toen GTA San Andreas uitkwam ging ik het spel bij een vriend spelen. Het eerste wat hij deed na het introfilmpje door te hebben gedrukt was alle mogelijke cheats invoeren, naar het politiebureau lopen en daar 
iedereen doorboren met lood. Dit was mijn eerste kennismaking met GTA, en eerlijk gezegd keek ik vol met afgrijzen naar wat zich op het scherm voltrok. Wat is er nou leuk aan om een stel identiteitsloze pixels naar de volgende wereld te helpen, als er ook een verhaallijn is om te volgen? Een wereld te verkennen? Hij vond het in ieder geval geweldig.
Het was pas toen ik zelf de controller in handen kreeg en de eerste missies ging doen, dat ik me realiseerde waar veel critici al sinds GTA III over door ratelen: de grote, maar toch zo intieme wereld, de vele mogelijkheden en de scherpe humor. De twee weken na aanschaf heb ik praktisch in San Andreas doorgebracht. Nadat ik ruim 100 uur in het spel had gegoten ben ik opzoek gegaan naar het verhaal achter deze roemruchte serie. Dat verhaal begint in Schotland bij een kleine studio genaamd DMA Design. De eerste GTA speelde zich al af in een grote wereld. Je had levels waarin je punten moest verzamelen door er zelf op uit te trekken en schade aan te richten of missies te doen. Het spel speelt zich af in drie steden die los van elkaar staan: Liberty City, Vice City en San Andreas. De fundamenten waren gelegd, al werd DMA Design duidelijk beperkt in zijn ambitie door de snelheid van de PlayStation en de computers van die tijd. Maar wat wil je dan ook, als je 100 Mhz en 16 MB RAM gebruikt…
Rumoerige kindertijd
Grand Theft Auto was een commercieel succes, maar critici waren niet lyrisch. De vrijheid die je kreeg was beperkt, want de levelstructuur stuurde de speler sterk. Daarbij was de wereld niet meer dan een bijeenraping van straatjes waarin je auto’s op kon blazen. Er was weinig te doen naast dood en verderf zaaien, iets waar men snel verveeld van raakte. Grand Theft Auto 2 was vooral meer van hetzelfde, nog altijd in een lege 2D wereld. Hoewel DMA Design zijn best deed om Anywhere City zo interactief mogelijk te maken, was de locatie misschien het grootste probleem. Een grote kracht van het origineel was de herkenbaarheid van de steden New York, San Francisco en Miami, dus is het apart dat DMA Design indertijd heeft gekozen voor een anonieme plek. Misschien waren ze gewoon overambitieus. Zonder de herkenbaarheid van bestaande locaties was het moeilijk om een stad met een ziel neer te zetten. Er kon niet genoeg detail aangebracht worden in de omgeving om de stad een eigen identiteit te geven.
Rebelse puberteit
DMA Design werd Rockstar North en de studio kreeg een doel: Grand Theft Auto overzetten naar de PlayStation 2 en Xbox in 3D. Een schijnbaar onmogelijke taak, maar met wat grafische trucs zoals texture swapping, waarbij je textures razendsnel verwijdert als de speler niet naar ze kijkt, lukte het ze. Een nieuwe wereld ging voor hun open. De lol van het stelen van een auto was ongekend, laat staan door de straten scheuren met de politie achter je aan. De verhuizing naar 3D maakte een heleboel mogelijk, maar bracht ook een hele hoop nieuwe problemen met zich mee. Een grote 3D wereld voelt al snel leeg, dus deze moet beter gevuld worden dan de 
simpele 2D hen die ze tot dan hadden gemaakt. De level designers moesten zich op alle fronten overtreffen om te zorgen het 3D Liberty City spelers mee zoog en bij het spel betrok. Dat deden ze door de scherpe humor die al aanwezig was in de voorgaande delen op veel grotere schaal toe te passen. Overal hangen billboards, voorbijgangers maken gevatte opmerkingen en op de radio wordt de Amerikaanse samenleving als nooit te voren voor schut gezet. De processor van de PlayStation 2 bood niet genoeg kracht om realistische omgevingen en personages neer te zetten, dus werden ze tot een persiflage van de realiteit gemaakt. Maar geen goedkope persiflage, want er werd veel moeite besteed aan het vinden van de juiste stemmen en bewegingen voor de vele bewoners van Liberty City. Met resultaat, want het maffia-epos werd zo goed verteld dat het nieuwe standaarden zette voor verhalen in games.
GTA III werd als explosieve karikatuur van de Amerikaanse cultuur natuurlijk door de politiek en ouderorganisaties bekritiseerd. Het zou jongeren immoreel gedrag bijbrengen en inspireren om het geweld in het echt uit te oefenen. Deze kritiek en diverse rechtzaken hebben het succes van GTA III niet belemmerd, zo blijkt uit de ongelofelijke verkoopcijfers van het spel. Het spel is de bestverkochte game van 2001 in Amerika, met goede verkopen tot de release van zijn opvolger, Vice City. Er is een remake van gemaakt voor de PSP, genaamd Liberty City Stories, die zeer goed is ontvangen door pers en publiek. Grand Theft Auto III wordt door velen beschouwd als één van de meest invloedrijke games aller tijden. Nog nooit werd de speler op deze manier los gelaten in een wereld waar zoveel te vinden was.
Grand Thef Auto en Grand Theft Auto 2 zijn gratis te downloaden via Rockstar’s website. Grand Theft Auto III is verschenen voor de PlayStation 2, Xbox en PC.
Gewoonweg top 😀 ik weet nog dat ik net 11 werd en dat men pap gta2 had gekocht, hij was het er eigenlijk niet mee eens ( 18+ etc.. ) heb het toen uren-dagen-jaren gespeeld en meteen gta3 gekocht toen die uit kwam 😀
Ps. Mooi artikel
ik weet ook niet wat het is ik speel gta nu 10 jaar gewoon vanaf het begin ik denk dat het gewoon komt dat je er meer opgegroeid bent 😉 want de meeste zijn nu 16 of 17 of 18 jaar zijn ergewoon mee opgegroeid en het is geen game het is een begrip 😛 het is naarmijn schating de meest bekende game op de wereld. het is zelf voor meisje aantrijkelijke game ;):P
zeker weten een mooi artikel:D:D
Hehe, GTA 2 vond ik de beste gta ooit. Leuke tijden mee beleefd 😆
idd, ik denk dat ik dar wel het meeste tijd ingestopt heb. Tog ontzettend knap van rockstar hoe ze van GTA 2 overgeschakeld zijn naar GTA III!!!! 😕 Mooi column 😆
ik vond 2 denk ik ook t vetste, nog nooit waren de polietie achtervolgingen zo vet, hoewel gta 4 ook zeer vet is…ik vond san andreas de slecste, vooral omdat ik nie van die hiphop shit hou
nou IIIen vice city is 10x mooier dan sanandreas [/quote]
Waarom?? in SA heb je:
1. veel betere graphics
2. betere, en meer wapens
3. je kunt veel meer gebouwen in
4. je kunt meer aan de hoofdpersoon veranderen
5. De mensen zijn veel realistischer
als ik dit op een rijtje zet zie ik nie in waarom III en Vice City beter zijn!!! 😕
Cool artikel. Ik heb zelf GTA3, GTA vice city, San andreas, Liberty city stories, Vice city stories en GTA 2!!
ik heb bij een vlooienmarkt gta vice city verkocht, je had het gezicht van die moeder moeten zien :o.
Ik speelde GTA Londen op de basischool bij een vriend van me weet ik nog wel. Helemaal geweldig. Zelf heb ik toen GTA 2 gekocht en ben sindsdien hélemaal verkocht. GTAIII, Vice City, San Andreas, GTA IV, VC Stories, LC Stories.. allemaal grijs gespeeld. In mijn ogen de beste game serie allertijden!
ik weet nog dat ik met GTA 2 met zo’n elektrogun iedereen liet shocken xD Net zo lol!
Ze hebben ook hun eigen techniek bed8 zoals in de tekst al tond, van ehm.. dat als je de ene kant op kijkt en je ziet niemand lopen, en daarna draai je je om, en nog is ( zodat je een rondje hebt gedraaid ) dan staan er ineen 10 mensen 😛
zijn ze ook steeds beter gaan doen. ik weet nog dat met vice city als politie agter je aan zat, en je keek achterom, en er zaten 10 politie auto’s achter je, en dan reed je een hoek om, en was er ineens geen kip meer te bekennen 😛
nu met GTA 4 is het wel is zo, dat als ik in een auto zit, en dan agterom kijk en dan weer voor me, dan stonden er eerst geen auto’s voor me, maar dan ineens wel 😛 maar het is wel verbeterd dat de politie wel gewoon “geladen” blijft 😛
is ook wel normaal dat ze dat doen omdat je anders veel te veel in het geheugen moet laden enz.
maar wel chill artikel
Het zijn en blijven topgames. Ik heb GTA San Andreas al wel niet zo lang en ik heb ‘m nog nooit van de pc af gegooit…
GTA IV is wel de beste denk ik.
Mooie column van Grand Theft Auto. 8) Komt er nog een vervolg op deze Back Track?
Prachtige column Menno! Mijn complimenten! 😆
Bedoel je met downloaden hele game of demo??
En ja dat is de volledige game. Rockstar heeft dit geloof ik gedaan omdat deze twee nu classics zijn geworden. 😉
Heerlijke games, vanaf deel 2 allemaal kapot gespeeld!
Ik herinner me mijn tijd nog met GTA2. Man, dat was me toch eens lol. Om de beurt Killing Frenzies proberen en verschrikkelijk veel lol hebben met die elektrogun of rocket launcher. Tjonge, nostalgie!
Ik herinner me nog wel dat Grand theft auto uitkwam.. Dat je van die gangs had die liepen te rappen en te schreeuwen, en er dan met een vette auto overheen rijden.. of die missie dat je met een bestuurbare auto met een bom eronder onder een tank moest rijden.. PR8IG!
Ik mis iets in de Column. Miss is het gta london.
Grand Theft Auto: London, 1969 is een uitbreiding van Grand Theft Auto en het tweede spel dat van GTA-reeks werd uitgebracht.
Het spel werd op 29 april 1999 door DMA Design (nu Rockstar North) uitgegeven. Het uitbreidingsspakket dat hier weer over heen gaat is Grand Theft Auto: London, 1961.
Het spel speelt zich af in Londen en het jaar 1969. Het doel is opklimmen in de criminele hiërarchie.
Was het misschien niet beter geweest om deze op de plek van gta 2 te zetten en gta 2 op de plek van gta 3 te zetten en die in deel 2 te plaatsen zodat alle gta’s in 3d bij elkaar staan of zijn jullie gta london gewoon vergeten 😀
nou IIIen vice city is 10x mooier dan sanandreas [/quote]
Waarom?? in SA heb je:
1. veel betere graphics
2. betere, en meer wapens
3. je kunt veel meer gebouwen in
4. je kunt meer aan de hoofdpersoon veranderen
5. De mensen zijn veel realistischer
als ik dit op een rijtje zet zie ik nie in waarom III en Vice City beter zijn!!! 😕 [/quote]
De sfeer misschien, SA was zo groot dat de steden geen persoonlijkheid hadden en dat domme gangsta gedoe was ook vreselijk irritant.
nou IIIen vice city is 10x mooier dan sanandreas [/quote]
Waarom?? in SA heb je:
1. veel betere graphics
2. betere, en meer wapens
3. je kunt veel meer gebouwen in
4. je kunt meer aan de hoofdpersoon veranderen
5. De mensen zijn veel realistischer
als ik dit op een rijtje zet zie ik nie in waarom III en Vice City beter zijn!!! 😕 [/quote]
De missies van San Andreas waren KUT en EENTONIG, Vice City had een geweldige sfeer en beter missies. Vooral de missie’s van je bedrijven waren geweldig.
mooi 😮
persoonlijk vond ik vice city het leukst 8)
nu nog ff gta IV kope
GTa in mijn opzicht 1 van beste series games ooit gemaakt 😀
mooie collum btw 🙂
Mooi Collum. Hopelijk komt er nog meer 🙂
nou IIIen vice city is 10x mooier dan sanandreas [/quote]
Waarom?? in SA heb je:
1. veel betere graphics
2. betere, en meer wapens
3. je kunt veel meer gebouwen in
4. je kunt meer aan de hoofdpersoon veranderen
5. De mensen zijn veel realistischer
als ik dit op een rijtje zet zie ik nie in waarom III en Vice City beter zijn!!! 😕 [/quote]
De sfeer misschien, SA was zo groot dat de steden geen persoonlijkheid hadden en dat domme gangsta gedoe was ook vreselijk irritant. [/quote]
de sfeer was in de eerste stad was geniaal 😳 alleen de tweede en derde stad was idd een beetje dood.
en over dat gangsta gedoe 😆 dat was geniaal en hypocriet neergezet. de cutscenes zijn dodelijk grappig denk aan die blinde chinees of ryder 😆 of aan dat big smoke die gaat eten tijdens een driveby 🙂 nee ik denk dat ik gta 1 dan de minste vond 8) alleen die was al geweldig 😛
Hehe XD, mee eens! 8)
gta is altijd een goede serie geweest 🙄
Op de manier hoe jij het zegt was het mss beter geweest. De 2D GTA’s bij elkaar, en de 3D GTA’s in de volgende backtrack.. En ze zijn Londen idd vergeten 😛 Maar ze hebben hiervoor gekozen en dat zal wel een reden hebben 😉
er zijn heel veel bedrijven die beter willen worden dan gta mara het lukt ze gewoon niet HAHAHA!!!!!!!!!!! 😆
ja echt wel
De nieuwe GTA voor de PS2 is TOP !!!!
Net zoals San Andreas. jammer dat de nieuwe GTA niet zo heel groot is 🙁
voor de rest echt een dikke aanrader 😀
mooie clomm
ik vindt GTA sanandreas wel 10x zo leuk als gta 4 jammer dat ie zo lelijk is op de ps3
Er staan wel wat historische fouten in..
Ik heb trouwens GTAI nog gespeeld! En daarna elke GTA! 🙄 Alleen deze column faalt in mijn ogen..