Ik weet nog wel dat ik voor mijn verjaardag een SNES kreeg en opeens wel heel veel vriendjes in de klas had. Met mijn SNES speelde ik op een tv met (in de begrippen van tegenwoordig) belachelijk slechte geluidsprestaties, om nog maar over de gigantisch bolle beeldbuis met dáár overheen nog een glasplaat te zwijgen. Het beestje staat tegenwoordig ergens boven op zolder stof te vangen. Hij heeft plaats gemaakt voor een kleine Sony, welke op zijn beurt weer werd opgevolgd door mijn huidige breedbeeld CRT-bakbeest. Inmiddels is na een aantal jaren die technologie ook al weer achterhaald. Bij de introductie van de nieuwe generatie consoles zou ook het grote publiek kennis maken met HD. High Definition kwam nu opeens wel erg dichtbij, aangezien HD dvd-spelers en tv’s voor de modale mens in de aanloop van de release van de consoles nog onbetaalbaar waren. Toch zitten HD tv’s, ondanks het nog niet zo lange bestaan, in een gigantische price drop. Wie zijn vakantiegeld binnen heeft, een geldboompje heeft ontdekt of gewoon goed kan sparen kan eventueel overwegen om de home entertainment ervaring een level op te krikken. High Definition zou de televisie-ervaring toch immers voorgoed veranderen?
Per Definitie
Dat de nieuwe generatie consoles de HD technologie zouden gaan bevatten, werd al snel duidelijk. HD werd hét buzz-woord van 2005 en zou de beeldkwaliteit drastisch verbeteren. Maar wat is HD nou eigenlijk? High Definition is een nieuwe tv-standaard waarbij geluids- en beeldprestatie sterk worden verbeterd. Wij gaan op nu even in op de visuele verbetering, welke simpel gezegd plaatsvindt door het verhogen van de resolutie of anders gezegd, het aantal beeldpunten. Momenteel zijn er twee technieken, namelijk de 1080i-techniek (met 1080 horizontale beeldlijnen) en de 720p-techniek (met 720 horizontale beeldlijnen). Omdat de 1080i-technologie gebruikt maakt van de zogeheten interlaced-technologie, hoeft het beeld niet per definitie beter te zijn dan bij 720p. Interlaced wil zeggen dat halve velden van 540 lijnen (de helft van 1080) ‘over elkaar worden gelegd’. Het beeld wordt bijvoorbeeld eerst op alle even lijnen weergegeven, waarna binnen een zucht en een scheet het overige beeld op de oneven lijnen wordt weergegeven. De i achter 1080 staat dan ook voor interlaced.
De 720p-techniek tovert het beeld echter in een keer op het beeld. De p staat in dit geval voor progressieve scan, wat je misschien wel eens op je dvd-speler hebt zien staan. Ondanks dat de resolutie bij 720p ‘slechts’ 1280×720 is en bij 1080i ‘maarliefst’ 1920×1080, zal het verschil minder storend zijn dan je denkt, omdat bij 1080i een even en een oneven beeldlijn sámen afwisselend het beeld vormen, de helft wordt om de beurten immers niet benut. Om ze daarom te vergelijken, stellen we de volgende eenvoudige, maar bewezen berekening op. Hiermeer berekenen we het aantal pixels, wat niet direct betekent dat de beeldkwaliteit beter is, maar wel degelijk parten speelt vooral bij grote beeldschermen.
Totaal aantal pixels = aantal pixels in horizontale beeldlijn x aantal pixels in een verticale beeldlijn
720p = 1280 x 720 = 921.800
1080 = 1920 x 1080 : 2 = 1.036.800
Door middel van deze berekening toon je dus aan dat het beeldpunten minder van elkaar verschilt dan het in het eerste gezicht lijkt. De tweedeling staat voor, zoals genoemd, de even- en onevenbeeldlijn die sámen om de beurten één beeld vormen (de interlaced technologie). Goede televisies ondersteunen beide HD-standaarden. De 1080i standaard is dus scherper, maar door de progressieve weergave van de 720p techniek heb je een stabieler beeld wat bovendien beter overweg kan met snelle bewegingen.
Hoe scherp?
Wanneer je een HD-dvd speler of een Xbox360 aansluit, wil dat nog niet zeggen dat je de HD-techniek optimaal benut. Hiervoor heb je een televisie nodig welke HD ondersteunt. Dit zijn de laatste televisies welke waarscijnlijk te duur zijn voor de gamende student. Wanneer een tv HD kan vertonen, staat er op de verpakking of televisie zelf het ‘HD Ready’-logo.
High Definition zal voor de meeste mensen nog tamelijk futuristisch klinken. Toch zijn er, vooral op shows of in etalages, enkele mogelijkheden waardoor je wellicht in aanraking hiermee bent gekomen. Voor diegene voor wie de aantallen pixels nogal abstract klinken: HD-tv is maarliefst vier keer zo scherp dan de huidige tv-uitzendingen. Inderdaad, de reguliere televisiezenders zullen binnen afzienbare tijd ook over gaan op HD-techniek, hetgeen wat ze al kennen in Australië, Noord-Amerika en Japan. De techniek die we nu nog hebben is PAL, wat je waarschijnlijk wel kent van de letters rechtsboven op covers. Bij de PAL-techniek wordt vijfentwintig keer per seconde een frame (wat je kunt opvatten als een foto) vertoont met 576 beeldlijnen. Ook deze techniek is interglaced, wat zoals gezegd betekent dat het beeld wordt gesplitst in twee delen en om en om getoond worden. Dit bespaart bandbreedte (bij televisie), maar heeft wel tot gevolg dat snelle bewegingen minder vloeiend kunnen ogen (bij televisie én gamen), bovendien lijdt de stabiliteit eronder.
Feitje: Je computerscherm is progressive, wat wil zeggen dat alle beeldlijnen in één keer worden getoond. Dit zorgt voor een vloeiender effect bij snelle bewegingen en is bovendien stabieler.
Het kopen van een HD-televisie
Voor het kopen van een HD televisie, hebben we de volgende richtlijnen voor je opgesteld. Wanneer je deze richtlijnen volgt zul je niet op de goedkoopste HD tv stuiten, maar heb je wel de beste prijs/kwaliteit verhouding, een televisie met vele mogelijkheden en welke bovendien is voorbereid op de toekomst. Overigens kun je je scart kabels weggooien, HD-tv werkt namelijk met component-kabels welke zijn uitgerust met drie ronde stekkertjes. Veel spelers kunnen overweg met deze kabeltjes. Het voordeel van deze kabels is dat ze zowel met de huidige standaard, als met HD kunnen werken. Dit in tegenstelling tot scart. Hier volgen onze vijf beste tips voor het kopen van een HD-tv.
1. Zoek naar het ‘HD-ready’-logo. Wanneer dit aanwezig is weet je zeker dat de televisie overweg kan met de HD-techniek.
2. Het toestel moet minimaal 720 beeldlijnen kunnen weergeven. 1080 beeldlijnen is ideaal, maar een stukje duurder.
3. Controleer of de televisie tevens overweg kan met de twee HD-standaarden (720p en 1080i)
4. Niet alle DVI- of HDMI-ingangen (Digtial Video Interactive/High Definition Multimedia Interface; ingang waardoor het beeld ‘binnenkomt’) ondersteunen het HDCP-beveiligingsprotocol. Informeer hierbij bij de verkoper, indien je hier weinig vanaf weet.
5. Let naast welke HD-televisie, ook op waar je hem koopt. Vooral bij dit soort producten zijn de prijsverschillen groot. Grote winkels welke grote eenheden inkopen zijn doorgaans goedkoper dan zaken met een kleinere voorraad. Wanneer je dus gespecialiseerd bent of jouw ideale HD-tv op het oog hebt, koop hem dan niet bij de ‘dealer’. Dit kan tientallen euro’s schelen.
Conclusie
De Xbox360 is de allereerste console welke overweg kan met HD. Kort gezegd is HD scherper door meerdere beeldlijnen en een vloeiendere weergave. Hoewel HD-technologie vier maal zo scherp is, moedig ik niet aan tot destructie van je (waarschijnlijk) huidige PAL-techniek televisie. Integendeel, kenners zijn het er namelijk over eens dat de kwaliteit van HD-technologie volledig pas echt zichtbaar wordt bij een beeldbuisbreedte van minimaal 66 centimeter. De aanschaf van hoge definitie spullen vind ik persoonlijk alleen raadzaam wanneer je óf een groter beeldscherm dan 66 centimeter wilt, óf toch al van plan was een nieuwe televisie aan te schaffen, waardoor je alvast voorbereid bent op de komst van HD, óf als je de geldtyfus hebt. Want laten we eerlijk zijn, HD techniek is ongetwijfeld de spannendste innovatie na de invoer van de kleurentelevisie, maar het blijft een duur geintje.
