Pas na het tweede deel begon het gamend publiek pas echt in te zien wat voor een kwaliteit de heren van Konami ons boden. Naar het derde deel werd dan ook reikhalzend uitgekeken en voldeed aan de vele, maar vooral hoge verwachtingen. De dingetjes die stoorden in deel 2 waren weggewerkt en deeltje 3 was op zichzelf gewoon de beste voetbal titel ooit. Vinden we het dan gek dat we hier op de redactie vechten om Pro Evolution Soccer 4?
Het antwoord op die vraag is ongetwijfeld ‘nee’. In maart kwam Konami met het nieuws aan een vervolg te werken en tussen die tijd en het moment van schrijven zijn er ongelooflijk veel nieuwtjes vrijgegeven. De ontbrekende licenties (lees: echte namen) waren voor veel gamers een doorn in het oog. Toen Electronic Arts echter met hun FIFA Football bepaalde licenties lieten liggen (zoals de Holland Casino Eredivisie) greep Konami haar kans. Voor de rest waren er nog andere licenties zoals de Spaanse Priméra Division en de Italiaanse Serie A. Het nationale elftal moet het echter nog wel doen met Ruut von Mistelraum, maar diverse bronnen beweren dat het hier om Ruud van Nistelrooy gaat. Pssst. Hou het tussen ons!
Dat Konami niet alle licenties kon financieren is absoluut geen ramp. PES beschikt namelijk over een verbetert edit-systeem waardoor kwaliteiten en namen eenvoudig veranderd kunnen worden. Bij teams uit ongelicenseerde divisies blijken echter wel alle namen en veelal alle gezichten te kloppen.
Tóch weer beter
Wanneer er weer een nieuw deel van PES komt is het natuurlijk heel makkelijk om het te vergelijken met de vorige. Hoewel er bij FIFA (met uitzondering van dit jaar) bij elk jaar maar enkele wijzigingen waren, is PES toch altijd weer nóg een stuk beter dan de roulerende voorganger. Grootste verbetering vind ik vooral de sfeer die aanzienlijk is verbetert ten opzichte van deel drie. In dat deel waren het grauwe kleuren die de boventoon aanvoerde in plaats van volle, vrolijke kleuren. Daar kwam nog eens bij dat het menu wel erg formeel was en uitstraalde alsof je op kantoor zat. Nu is dat anders. Het menu is vrolijk en leuk, maar vooral ook duidelijker.
Gameplay
Het onderdeel gameplay is het sleutelwoord wat het verschil maakt tussen PES en elke andere footie. Tegelijkertijd is diezelfde gameplay lastig om op te pakken. In het begin zul je misschien wat moeite hebben met de timing van bepaalde moves. Later wil je niet meer anders.
Zoals al eerder opgemerkt; de gameplay is eventjes wennen. Een verschrikkelijk uitgebreide trainingsmode helpt je om tactieken en controls handig te gebruiken. Deze spoedcursus is raadzaam aangezien je essentiële dingen leert over zowel verdedigen als aanvallen. Ben je een ontzettende dummy op het gebied van voetbal, dan worden alle regeltjes nog even in een notendop herhaalt. Zelfs de buitenspelregel wordt op zo’n manier uitgelegd, dat zelfs je vriendin het snapt.
Het vechten om de bal is misschien nog wel het meest mooie punt in de gameplay. Als verdedigende partij kun je druk uitoefenen op de man die balbezit heeft. Het gevolg is lijfelijk contact totdat een van de twee bezwijkt onder de druk. Zelfs wanneer de verdediger tegen de speler aanloopt, zal deze uit evenwicht raken. Een andere manier om de bal te veroveren is natuurlijk de sliding. Dit moet je absoluut leren, maar naar mate het spel vordert neemt je gevoel voor timing aanzienlijk toe. De sliding is wat kort en in het begin zul je vaker de speler dan de bal raken, met gekleurde kaarten tot gevolg.
Niets was zo vervelend om voor de lijn de bal aangespeeld te krijgen en vervolgens de kapbeweging te laat in te zetten waardoor de bal over de lijn ging. Dit ronduit frustrerende moment behoort nu vergoed tot het verleden aangezien de bal dood gelegd kan worden op de lijn. De speler verliest even zijn bal contact, maar voorkomt dat de bal de lijn passeert en het spel weer stil ligt. Dit zijn van die kleine puntjes die samen een innovatieve gameplay zorgen; hetgeen waar PES zo om geroemd wordt. Die puntjes zijn bijvoorbeeld verbeterde passeerbewegingen (die eindelijk ook eens nut hebben!), het springen van een muur en het verbeteren van de voordeelregel. Dat laatste was nieuw in PES 3, maar was lang niet altijd écht een voordeel. Wanneer nu de bal alsnog in bezit van de tegenstander komt en er dus geen voordeel in het spel is, zal de scheidsrechter alsnog fluiten en een vrije trap mee geven. Ge-wel-dig.
Ik raak maar niet uitgepraat over de gameplay en dat geeft maar weer eens aan hoe goed die is. Niet alleen de besturing, maar ook de extra’s die bij een echte voetbalwedstrijd voorkomen maar die we nooit in een game terug zien, zijn ook op een heerlijke manier aanwezig. Blessures kenden we al, maar een tijdelijke niet. Raak je een speler goed op zijn enkels, dan zal deze ongetwijfeld kronkelen van de pijn, waarna men heerlijk naar de kant toe wordt gedragen. Tot voor kort kon je naar je speler zwaaien, maar nu kan het zo zijn dat de speler aan de kant wordt behandelt en vervolgens na enkele minuten afwezigheid weer in het veld toe treedt. Als laatste wil ik nog even terug komen op de scheidsrechter die soms enkele secondes later fluit. Dat geeft keurig de echt voetbalemotie weer wanneer een scheidsrechter te laat fluit en een doelpunt afkeurt wegens buitenspel. Wedden dat jij scheldt op de scheids? Die scheids loopt trouwens voor de eerste keer ook echt mee op het veld.
Diversiteit
Voetbal is leuk, maar hoe hou je hetzelfde spelletje nog boeiend voor vele game-uren? Naast de standaard Cup-mode waarin zelfs toernooien gemaakt kunnen worden en de League-mode waarin men een seizoen speelt, is de kracht van de singleplayer ongetwijfeld de Master League-mode. Hierin bouw je een club op of run je een bestaand team. Blijkbaar is er bij de club flink bezuinigt want je moet alles doen; van de tactieken uitzetten, de selectie bepalen, transfers regelen tot het trainen van je spelers. Overigens doe je dit laatste voor elke wedstrijd een minuutje, zodat je spelers fit aan de wedstrijd beginnen.
Wanneer je wint, gelijk speelt of scoort krijg je punten. Deze punten kun je in je club investeren waardoor je uiteraard je selectie versterkt. Het leukste en meest verslavende is om van een club als de Stormvogels een sterrenregen als Chelsea te maken. Ook wederom om dit stukje PES niets dan lof.
Kan het nog stuk?
Het is werkelijk ongelofelijk hoe Konami de ‘slechte’ dingen van PES 3 heeft weten te verbeteren. Persoonlijk vond ik PES 3 wat grauw en minder sfeer hebben, maar dat trek ik volkomen terug bij PES 4. Voor de laadtijden geldt exact hetzelfde. Was het bij PES 3 soms wat lang wachten, in PES 4 is dit absoluut niet het geval. De wedstrijden laadt ‘ie in een handomdraai en dat is echt een grote plus waard.
Uiteraard ben ik Nederlander en is er niets om over te klagen dan maak ik wel iets om over te klagen. Het klinkt misschien te optimistisch, maar het is gewoon zoeken naar minpunt. Toen ik aan de game begon had ik het een en ander aan te merken op de gameplay, maar daar wen je volkomen aan. Waar PES nog wel wat aan moet doen is het geluid. Het commentaar is, zoals in vele sportgames, ronduit slecht met baggere voice acting. Misschien dat de licenties een minpunt voor enkele leuters is, maar zoals eerder genoemd is dit eenvoudig aan te passen met de editor. Een ander puntje van kritiek, maar wellicht niet helemaal op zijn plaats, is het ontbreken van een online mode, Fifa en This Is Football kunnen biede online gespeelt worden op het Netwerk van PlayStation2, maar bij Pro Evolution Soccer 4 ontbreekt deze. Of dit komt omdat Konami vind dat het nog niet helemaal pluis is in het Online Netwerk van Sony of dat zij een grote zak geld van Microsoft heeft ontvangen is nog niet duidelijk. Want de Xbox versie die volgende maand verschijnt heeft namelijk wel de mogelijkheid om online te gaan via Xbox Live.
Conclusie
Konami maakt weer een PES en dat betekent dat de gameplay meer dan gescheten zit. Het bewegen door het veld – na enige oefening – is absoluut weer subliem. De licenties waaronder de Nederlandse zal veel kopers trekken en dat verdient deze game. Konami bewijst maar weer eens dat realisme wél goed te combineren is met games, zonder dat dit irritant wordt. Mocht je PES 3 hebben, dan heb je absoluut nog geen excuus om vier niet te kopen. De vernieuwing in gameplay elementen, de verkorte laadtijden, de update en ga zo maar door; je mag het gewoon niet missen. PES is een smaakorgasme voor de voetballiefhebber en volgens mij heb ik in deze recensie alle mogelijke synoniemen op leuk wel genoemd. En terecht!